بررسي اثرات تورمي و توزيعي ماليات بر ارزش افزوده بر بخش‌هاي مختلف اقتصاد ايران

Inflationary and Distributive Impact of VAT on Different Iranian Economic Sectors

مقاله حاضر به بررسي آثار تورمي و آثار توزيعي اجراي ماليات بر ارزش افزوده بر بخش هاي مختلف اقتصادي در ايران مي-پردازد. نتايج حاصل از بررسي ها نشان مي‌دهد كه از 29 گروه اصلي محصولات (91 گروه محصول فرعي)، 15 گروه در نتيجه ماليات بر ارزش افزوده از افزايش قيمت بيشتري برخوردارند و 14 گروه داراي آثار تنازلي مي‌باشند و افزايش قيمت آن ها كمتر از نرخ ماليات مي‌باشند. بر اساس نتايج ميانگين وزني كه بيانگر متوسط آثار تورمي ماليات بر ارزش افزوده در كل اقتصاد است، در صورت اعمال ماليات بر ارزش افزوده بدون معاف كردن هيچ يك از بخش‌ها، پيش بيني مي‌شود با ساختار مفروض در اقتصاد كشور حدود 4/7 درصد تورم داشته باشيم و در صورت اعمال ماليات بر ارزش افزوده پس از معاف كردن بخش‌هاي تورم زا در حدود 4/3 درصد تورم خواهيم داشت. با توجه به ضريب جيني هاي محاسبه شده مي توان مشاهده كرد كه ضريب جيني قبل از اعمال ماليات بر ارزش افزوده، از ساير ضريب جيني ها كمتر مي باشد، ليكن تفاوت بين اين ضرايب بسيار ناچيز است به طوري كه تفاوت ضرايب جيني پس از اعمال ماليات بر ارزش افزوده از 0017/0 تا 0052/0 تغيير مي كند، در واقع مي توان گفت جانشيني ماليات بر ارزش افزوده با ماليات-هاي غير مستقيم، اثر تنازلي ايجاد مي كند، اما اين اثر بسيار ناچيز است و با اعمال معافيت ها و نرخ هاي چندگانه مي توان آن را كاهش داد.

In this research, inflationary and distributive effects of VAT on different Iranian economic sectors are investigated. The results indicate that from 29 main category products (91 sub-category products), 15 category products have more price increase and 14 ones have lower price increase related to tax rate. According to weighted average results which present mean inflation effects of VAT in general Economy, 7.4 percent inflation would be predicted if VAT was implemented without any exemption, and if some inflationary sectors were exempted, the inflation rate would be 3.4 percent. According to the calculated Gini coefficients, it can be observed that Gini coefficients before VAT implementation are lower than other Gini coefficients. The difference between these Gini coefficients is unimportant so that the difference ranges from 0.0017 to 0.0052 after VAT implementation. In fact it can be said that indirect taxes substitution with VAT has regressive effects which is insignificant and can be decreased by exemptions and multi rates.