بررسي باورهاي بهداشتي در زمينه انجام آزمون پاپ اسمير براساس سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي (HBM) در زنان مراجعه كننده به درمانگاه هاي مراكز بهداشت شهر بندرعباس

Using Health Belief Model for Assessing Health Believes about Papsmear in Women Referred to Health Care Centers in Bandar Abbas, Iran

مقدمه: پاپ اسمير تست غربالگري موثري براي تشخيص سرطان دهانه رحم است. اين مطالعه جهت بررسي باورهاي بهداشتي زنان مراجعه كننده به مراكز بهداشت بندرعباس براي انجام آزمون پاپ اسمير براساس مدل اعتقاد بهداشتي انجام گرفت. روش‌ها: اين مطالعه مقطعي در 363 نفر از زنان 49-15 ساله، مراجعه كننده به مراكز بهداشتي بندرعباس انجام شد. ابـزار پژوهـش پرسشنامه شامل ويژگي هاي فردي و سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي بود ، كه پس از تاييد روايي محتوا و پايايي با ضريب آلفاي كرونباخ 9/0 ، به روش مصاحبه تكميل شد. جهت تحليل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 17 و آزمون هاي ANOVA ، t و ضريب همبستگي پيرسون استفاده شد. نتا‌يج: ميانگين نمرات اجزا مدل در سطح مطلوبي نبود. ميانگين نمره حساسيت درك شده 85/3 ± 69/11 از 25 و ميانگين نمره موانع درك شده 81/4 ±32/17 از 35 و نسبت به ساير اجزا در سطح پايين تري بود. با افزايش سن و تحصيلات ميانگين نمرات، بعضي اجزا مدل اعتقاد بهداشتي به طور معني داري بالاتر بود. بين امتياز موانع و منافع درك شده و انجام پاپ اسمير رابطه معني داري وجود داشت. بحث و نتيجه‌گيري: برنامه ريزي به منظور ارتقا باورها و رفتارهاي زنان در زمينه انجام پاپ اسمير براساس مدل اعتقاد بهداشتي پيشنهاد مي شود . بديهي است، آموزش به همراه پيگيري جهت انجام تست هاي غربالگري از جمله پاپ اسمير توسط مراكز بهداشتي مي تواند نقش بسيار ارزنده اي در تشخيص و درمان به موقع سرطان هاي زنان به ويژه دهانه رحم داشته باشد.

Background: Papsmear is one of the most effective screening tests for the diagnosis of cervical cancer.In this study the health belief of women referred to health care centers in Bandar Abbas, Iran about undergoing Papsmear was assessed on the basis of the Health Belief Model. Methods: This cross- sectional study was done on 363 women (aged 15-49 years old) referred to Bandar Abbas health care centers. For data gathering a valid and reliable questionnaire (Cronbachʹs alpha= 0.9) including three parts of demographic variables, health behaviors and health belief model was completed through interview. Data analysis was performed through SPSS 17 and using t-test, ANOVA and Pearson correlation coefficient. Results: Mean scores of HBM items were not in a desirable level. Mean score of preceived sensitivity was 11.69 ± 3.85 from 25 and mean score of perceived barriers was 17.32±4.81 from 35 which was in a lower level in comparison with other items. In some Health Belief model items, increase of age and educational level led to higher scores . There was statistically significant associations between undergoing Papsmear and perceived benefits and barriers scores. Conclusion: Educational programs for improvement of women`s belief and behavior about papsmear based on HBM are suggested. Education and follow up for screening tests such as popsmear in health care centers have important roles in prevention and diagnosis of women’s malignancies, especially cervical cancer.