اثر تاريخ كاشت، فاصله رديف و مقادير بذر بر عملكرد دانه و پروتئين گياه باقلا (Vicia faba L.) در شهرستان رشت

Effect of the planting date, row spacing and seed rate on grain yield and protein yield of faba bean (Vicia faba L.) in Rasht

به‌منظور مطالعه اثر تاریخ كاشت، فاصله كشت و مقدار بذر بر عملكرد دانه و عملكرد پروتئین باقلا، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاكتوریل در قالب طرح بلوك های كامل تصادفی در سه تكرار طی دو سال زراعی 89-1387 در ایستگاه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج كشور در رشت اجرا گردید. در این آزمایش سه تاریخ كاشت 10 و 25مهر و 10آبان به‌عنوان كرت های اصلی و سه فاصله بین ردیف های كشت 30، 40 و50سانتی متر و دو میزان بذر100 و150كیلوگرم در هكتار به‌عنوان كرت های فرعی منظور شدند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد كه سال اول، از نظر اغلب صفات مورد بررسی نسبت به سال دوم، از برتری قابل‌ملاحظه‌ای برخوردار بود. بین تاریخ های كاشت، تاریخ كاشت 25 و 10مهر، بیشترین وزن100دانه، تعداد شاخه جانبی، تعداد غلاف در بوته و عملكرد دانه و پروتئین را به‌خود اختصاص داد و به‌طور مشترك در یك گروه قرار داشتند. بین فواصل كشت، فاصله كاشت 40 و 30سانتی‌متر و بین مقادیر بذر، میزان بذر150كیلوگرم در هكتار، بیشترین عملكرد دانه و پروتئین را به‌خود اختصاص دادند. تاریخ كاشت 10مهر با میانگین 234روز بیشترین طول دوره رشد را دارا بود. نتایج حاصل از تحقیق، حاكی از آن بود كه كاشت باقلا در تاریخ كاشت 10 و 25مهر ماه، فواصل كشت 30 و 40سانتی متر و مقدار بذر 150كیلوگرم در هكتار به‌دلیل بیشتر بودن عملكرد دانه و پروتئین، در اراضی شهرستان رشت قابل توصیه می‌باشد.

In order to study the effect of planting date, row spacing and seed rate on grain yield and protein yield of faba bean (Vicia faba L.), a split factorial experiment based on the complete randomized block design with three replications was conducted at research station of Rice Research Institute of Iran (Rasht) during 2008-2010 for two years. Experimental treatments were planting date in three levels of October 1, 16 and 31 as main plot and row spacing in three levels of 30, 40 and 50 cm and seed rate in two levels of 100 and 150 kg.ha-1 as sub plots. The results of mean comparisons showed the first year was superior to the second year in most traits. Between the planting dates, planting dates of October 1 and 16 had maximum 100-seed weight, number of auxiliary branches, number of pods per plant and grain and protein yields, and were in the same group. Between row spacing levels, 30 and 40 cm and between seed rates, seed rate of 150 kg.ha-1 produced maximum grain and protein yields. Planting date of October 1 had the highest growth period with average of 234 days. Based on the results of this research, planting date of October 1 and 16, row spacing levels of 30 and 40 cm, and seed rate of 150 kg.ha-1 is recommended for planting of faba bean (Vicia faba L.) in fields of Rasht due to high grain and protein yields.