اثر پرايمينگ بذر با ساليسيليك اسيد روي برخي صفات فتوسنتزي لوبيا چشم‌بلبلي تحت تنش كم‌آبي در مرحله گلدهي

Effect of seed priming by salicylic acid on some photosynthetic traits of cowpea under water deficit in flowering stage

به‌منظور بررسی تأثیر پرایمینگ بذر با سالیسیلیك اسید و اعمال تنش خشكی در مرحله گلدهی بر برخی صفات فیزیولوژیك نظیر محتوای نسبی آب، سرعت فتوسنتز، شدت تعرق، میزان CO2زیر اتاقك روزنه‌ای، هدایت روزنه‌ای و شاخص كلروفیل لوبیا چشم بلبلی (L. unguiculata Vigna ) رقم پرستو، آزمایشی در قالب طرح اسپلیت بلوك در شرایط مزرعه‌ای، انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشكی به‌عنوان عامل اصلی در دو سطح (شاهد یا آبیاری منظم و تنش در زمان شروع گلدهی تا 50 درصد گلدهی) و پرایمینگ بذر با سالیسیلیك اسید به‌عنوان عامل فرعی در پنج سطح شامل سطوح صفر، 900، 1800، 2700 و3600 میكرومولار بودند. نتایج نشان داد اعمال تنش خشكی موجب كاهش تبادلات گازی و سرعت فتوسنتز می‌گردد. گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده در مقایسه با گیاهانی كه از بذرهای تیمار نشده به‌وجود آمده بودند، دارای محتوای نسبی آب، سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، شدت تعرق و شاخص كلروفیل بالاتری بودند. همچنین، میزان CO2زیر اتاقك روزنه‌ای گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده در مقایسه با گیاهان حاصل از بذرهای تیمار نشده، پایین‌تر بود كه بیانگر اثر محافظتی سالیسیلیك اسید در برابر تنش خشكی می‌باشد. بیشترین افزایش در اكثر صفات در گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده با غلظت 2700 میكرومولار سالیسلیك اسید به‌دست آمد؛ به‌طوری كه منجر به افزایش سرعت فتوسنتز گیاهان حاصل از بذرهای پرایم شده تحت شراط تنش و نرمال در مقایسه با گیاهان تیمار نشده گردید. در غلظت 3600 میكرومولار، در اكثر صفات بررسی شده كاهشی نسبت به غلظت 2700 میكرومولار مشاهده شد كه می‌تواند نشان‌دهنده اثر ممانعتی این هورمون در غلظت‌های بالاتر باشد.

Effect of seed priming by salicylic acid and application of controlled water stress in flowering stage on some physiological characters such as relative water content, chlorophyll index, photosynthetic rates, transpiration rates, stomatal conductance, and leaf internal CO2 concentration was investigated on cowpea (Vigna unguiculata L. cv. Parastoo) plants. Experiment was done as a split block design with 3 replications in 2008-2009 at Research Farm of Agriculture Faculty, University of Zanjan. Factors were including controlled water stress as main plot in 2 levels (well watering and water shortage stress from initiation of flowering until 50% flowering of plot) and priming with salicylic acid as subplot factor in 5 levels involving 0, 900, 1800, 2700, 3600 µM. Results showed that effect of water stress and salicylic acid was significant on physiological traits. Water deficit reduced gas exchange and photosynthesis rate. On the other hand, seed priming enhanced relative water content, photosynthetic rates, transpiration rates, stomatal conductance and chlorophyll index compared to untreated plants. Also, leaf internal CO2 concentration was lower in this plants compared to untreated plants. It shows protective effects of salicylic acid against drought-stress. In general, among salicylic acid concentrations, 2700 µM treatment had the highest values in measured traits. In this treatment both in normal and stressed conditions photosynthesis rate was highest compared to untreated plants. In 3600 µM in all traits there was a decline compared to 2700 µM treatment. It shows that this hormone in higher concentrations has a preventing effect in physiological process.