واكنش‌هاي فيزيولوژيكي گياه عدس (Lens culinaris Medik) به تنش شوري و محلول پاشي با ساليسيليك‌اسيد

Physiological responses of Lentil (Lentil culinaris Medik) to salinity stress and foliar application salicylic acid

در بین تنش‌های محیطی، شوری عامل محدودكننده مهمی در تولید حبوبات در دنیا به‌شمار می‌آید. در این پژوهش، برهم كنش كلرید سدیم و اسید سالیسیلیك بر پارامتر های فیزیولوژیك گیاه عدس به‎صورت آزمایش فاكتوریل در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان شامل سه رقم عدس (كیمیا، كرمانشاه و گچساران)، در معرض غلظت های مختلف كلرید سدیم (0، 60 و 120 میلی مولار) و محلول پاشی توسط اسید سالیسیلیك (0، 2/0 و 5/0 میلی مولار) قرار گرفتند. در گیاهانی كه تنها در معرض كلرید-سدیم قرار داشتند، در مقایسه با گیاهان شاهد، با افزایش غلظت كلرید سدیم، پارامتر هایی مانند كلروفیل، كاروتنوئید و محتوای نسبی آب كاهش و مقدار قند های محلول، نشت الكترولیت، مالون دی آلدهید، پرولین و تجمع یون سدیم افزایش یافت. اما گیاهانی كه در معرض همزمان كلرید سدیم و اسید سالیسیلیك قرار داشتند، در مقایسه با گیاهانی كه تنها در معرض كلرید سدیم بودند، در غلظت های یكسان كلرید سدیم، رنگیزه های فتوسنتزی و محتوای نسبی آب آن ها بیشتر و از میزان قند های محلول، نشت الكترولیت، مالون دی آلدهید، پرولین و یون سدیم كاسته شد. این نتایج نشان می دهد كه محلول پاشی اسید سالیسیلیك سبب افزایش بردباری به تنش شوری و كاهش اثر های مضر كلرید سدیم در گیاه عدس می شود. همچنین رقم كیمیا در سطوح بالای كلریدسدیم و محلول‌پاشی با 2/0 میلی‌مولار سالیسیلیك اسید بیشترین محتوای نسبی آب، پرولین، قندهای محلول، كلروفیل و كاروتنوئید را داشت.

Among the environmental stresses, salinity is a major limiting factor in world legumes production is considered. In this study, sodium chloride and Salicylic acid interaction on growth parameters were investigated in greenhouse with factorial arrangement in randomized complete block design with three replications. The plant consisted of three cultivars of lentil (Kimiya, Kermanshah and Gachsaran), exposed to different concentrations of sodium chloride (0, 60 and 120 mM NaCl) and solution sprayed by salicylic acid (0, 0.2 and 0.5 mM) were used. In plants only exposed to sodium chloride, with the increase of sodium chloride concentration, chlorophylls, carotenoids and relative water content decreased compared to control while, amount of soluble sugar, electrolyte leakage, MDA, proline and amount of sodium and chloride accumulation increased. In plants exposed to sodium chloride and Salicylic acid, compared with those were only exposed to salinity, in the same concentration of sodium chloride photosynthetic pigments and relative water content were higher, and amount of soluble sugar, electrolyte leakage, MDA, proline and amount of Na accumulation decreased compared to plants only exposed to sodium chloride. The result showed that spray of Salicylic acid (as an antioxidant) caused resistance against salt stress and decreased side effects of sodium chloride in Lens culinaris Medik. Kimia variety in foliar application with 0.2 mM salicylic acid and high NaCl levels had the highest relative water content, proline, soluble sugars, chlorophyll and carotenoid.