بررسي غلظت Cu، Pb، Zn و Mn در اندام هوايي گياه درمنه (Artemisia sp.) در مراتع اطراف معدن مس دره زرشك، شهرستان تفت استان يزد

هدف از اين تحقيق بررسي غلظت فلزات سنگين مس، سرب، روي و منگنز در اندام هوايي دو گونه درمنه كوهي (Artemisia aucheri) و درمنه دشتي (Artemisia sieberi) در مراتع اطراف معدن مس دره زرشك در شهرستان تفت استان يزد بود. به همين منظور منطقه مطالعاتي بر اساس عواملي مانند جهت باد غالب، حوزه آبخيز منطقه، فاصله از معدن و ... به 10 بخش تفكيك و با استفاده از روش نمونه برداري تصادفي، تعداد 10 نمونه از هر منطقه برداشت شد. بعد از هضم اسيدي، غلظت فلزات مورد نظر با استفاده از دستگاه ICP-OES اندازه گيري شد. براي مقايسه غلظت فلزات مورد نظر در مناطق مختلف تجزيه واريانس يكطرفه انجام شد. بر اساس نتايج به‌دست آمده ميانگين غلظت فلزات مس، سرب، روي و منگنز در سطح منطقه به‌ترتيب شامل 3454/8، 9595/5، 6745/36 و 8237/49 ميلي گرم بر كيلوگرم بود و بين غلظت فلزات در تمام مناطق اختلاف معني دار وجود داشت. همچنين پس از مقايسه با مقادير نرمال و بحراني مشخص شد كه غلظت هاي به دست آمده براي تمام فلزات در سطح منطقه در محدوده طبيعي براي گياهان قرار دارند. لازم به ذكر است كه غلظت فلز سرب در مناطق معدن و دامپ اندكي فراتر از حد نرمال قرار داشت كه مي تواند به علت بيشتر بودن فعاليت هاي حمل و نقل در اين منطقه نسبت به ساير مناطق و قرار گرفتن در كنار جاده يزد- شيراز باشد.

The aim of this study was to investigate the effects of some heavy metals concentration (Cu, Pb, Zn and Mn) in shoots of Artemisia aucheri and Artemisia sieberi in the surrounding rangelands of Darreh Zereshk copper mine. The study area was stratified based on the wind direction, sub-catchments, distance from mine and etc. into 10 relatively homogeneous sites, and 10 samples were then collected from each site randomly. After acid digestion of the collected samples, the metal concentrations were measured using ICP-OES instrument. The one way analysis of variance (ANOVA) was used to compare the metal concentrations in the studied sites. According to the results, the average concentrations of Cu, Pb, Zn and Mn in the area were 8.34, 5.96, 36.67 and 49.82 respectively. The heavy metals concentrations across the sites differ significantly. The results indicated that the observed metal concentrations in the area were in the normal range for plant species; however the Pb concentration was slightly higher than the normal range due to high transportation activities in the area and the effects of Yazd-Shiraz road.