تاثير چراي دام بر توليد صمغ كتيرا در رويشگاه‌ هاي گون سفيد پنبه ‌اي (Astragalus gossypinus Fischer.)

حضور و تردد زياد دام‌هاي اهلي و چراي مفرط از گونه هاي علوفه‌اي همراه در رويشگاه ‌هاي گونِ مولد صمغ كتيرا، مي‌تواند سبب كاهش پتانسيل توليدي كتيرا در گون‌ها شود. هدف اين مطالعه، تعيين اثر شدت‌هاي مختلف چراي دام بر توليد صمغ كتيرا در رويشگاه هاي گون سفيد پنبه اي (Astragalus gossypinus) در گون‌ زارهاي شهرستان گلپايگان، استان اصفهان بود. مقدار توليد صمغ كتيرا در هر بوته گون و متغيرهاي رو-زميني بوتههاي متناظر شامل ارتفاع از سطح خاك، قطر تاج پوشش و درصد تاج پوشش به روش نمونه‌برداري تصادفي- سيستماتيك بر روي مجموع ترانسكت‌ها در سه تيمارِ چراي سبك، چراي متوسط و چراي سنگين در تابستان 1392 اندازه‌‌گيري شد. داده ها با آزمون تجزيه واريانس يك طرفه تجزيه و تحليل و ميانگين هاي داراي تفاوت معني‌دار، با آزمون توكي در سطح اطمينان 95 درصد تفكيك شدند. مقدار توليد صمغ كتيرا در گون زار تحت شدت چراي سنگين با گون زار تحت شدت چراي متوسط تفاوت معني دار داشت (05/0 > (P. مقدار توليد صمغ كتيرا در گون زار تحت شدت چراي سنگين 75/54 درصد كم ‌تر از مقدار توليد صمغ كتيرا در گون زار تحت شدت چراي متوسط بود. توليد صمغ كتيرا در گون زار تحت شدت چراي سنگين 18/60 درصد كم‌ تر از توليد صمغ كتيرا در شدت چراي سبك بود )05/0 > (P . نهايتاً، توليد صمغ كتيرا در گون زار تحت شدت چراي متوسط با گون زار تحت شدت چراي سبك تفاوت معني دار نداشت )05/0 < (P . شدت چراي دام بر متغيرهاي روزميني گون شامل ارتفاع، قطر تاج پوشش و درصد تاج پوشش تاثير معني‌داري داشت )05/0 > (P. كم‌ترين مقدار متغيرهاي مذكور در رويشگاه تحت شدت چراي سنگين و بيش‌ترين مقدار آن‌ها در رويشگاه‌ تحت شدت چراي سبك بود. در ضريب همبستگي (r) بين قطر و ارتفاع هر بوته با مقدار توليد صمغ كتيرا در بوته‌هاي متناظر به ترتيب 33/0 و 21/0 بود )05/0 > (P. به علاوه، درصد تاج پوشش هر بوته با مقدار توليد صمغ كتيرا رابطه معني داري داشت )05/0 > P ؛ 35 /0r =). حضور و چراي دام در رويشگاه‌هاي گون با تغيير ويژگي‌هاي ظاهري بوته‌ها، به ويژه در شدت چراي سنگين، بر توليد صمغ كتيرا در گون سفيد پنبه اي اثر منفي مي‌گذارد.