بازشناسي مفاهيم مسكن و سكونت بر اساس آموزه هاي اسلامي

Recognizing the implications of housing and residence based on Islamic teachings

مفهوم مسكن براساس آموزه هاي اسلامي موضوعي است كه در اين مقاله مورد بررسي قرار مي گيرد. سكونت، بيانگر برقراري پيوندي پر معنا بين انسان و محيط مفروض است كه از تلاش براي هويت يافتن (به مكاني حس تعلق داشتن) ناشي گرديده است. از اين رو، مفهوم سكونت همواره در طول تاريخ، ذهن انديشمندان را به خود مشغول داشته است. اين مقاله با هدف ساختارشناسي مفاهيم سكونت و مسكن از ديدگاه انديشمندان و سپس از ديدگاه آموزه هاي اسلامي تنظيم گرديده و نگارندگان تلاش نموده اند كه با استفاده از آموزه هاي اسلامي به جهت گيري هاي دين اسلام در زمينه مفهوم مسكن دست يابند. آموزه هاي اسلامي درباره معماري مسكن، ضوابط و معيارهايي را مطرح مي كند كه مسكن را در حوزه تك بنا تا مجموعه شهري پوشش مي دهد و نقش مسكن و انسان را در توده هاي انساني و مجموعه هاي ساختماني تشريح مي نمايد. ماهيت تحقيق، استقرايي و براساس روش تحليلي- توصيفي تنظيم گرديده است. نگارندگان در اين مقاله براساس آموزه هاي اسلامي به 25 حديث از احاديث رسول خدا (ص) كه مرتبط با ساخت سكونتگاه و فضاهاي شهري هستند معطوف شده اند. سپس با استفاده از روش تحليل محتوا معيارهاي موثر بر كالبد و معناي مسكن و مكان يابي آن را به عنوان (كلان معيارها) و توضيحات وابسته آنها را به عنوان (خرد معيارها) استخراج و پيشنهاد نموده اند. معيارهايي چون طهارت، حريم، امنيت دروني و بيروني مسكن، وحدت واحد همسايگي، قاعده لاضرر، سلسله مراتب، ظرفيت مادي و معنوي مسكن، وسعت زياد مسكن، مكان يابي در محله اسلامي و همپيوندي با طبيعت، به عنوان معيارهاي موثر بر كالبد و معناي مسكن در كلام پيامبر (ص) هستند. در پايان نيز نتايج حاصل از رعايت اين معيارها در قالب سه دسته كلي رواني- اجتماعي، ساختاري-كالبدي و آموزشي طبقه بندي شده است.

Housing concept on the basis of Islamic teachings on this subject that will be discussed. Location represents a meaningful link between man and the environment given that the quest for identity (sense of place) arising been sent. Hence, the concept of residence Historically, the mind is preoccupied thinkers. This article aims at the structure of concepts of residence and housing from the perspective of scholars and from the perspective of Islamic teachings has been set. The authors have tried to use the teachings of Islam and the Islamic religious orientation in the field of housing. Islamic teachings housing architecture, criteria suggests that in a single building housing a municipal collection covers and the role of human habitation in the human body and describes building sets. The nature of the research, inductive and based on descriptive analytical method has been set. The authors of this paper is based on Islamic teachings of the prophetʹs hadith to 25 related to the construction of settlements and urban spaces have been paid. Using the content analysis method effective standards on housing and location-finding body and the meaning of it as (macro indicators) and their related comments as (micro-benchmarks) have proposed extraction. Criteria such as cleanliness, privacy, internal and external security, housing, neighborhood unity, rule, hierarchy, housing material and intellectual capacity, large area of housing, locating the Islamic community and interconnectedness with nature, as measures affecting the body and means housing in the words of the prophets. In the end, the results of psychological measures in this regard in three categories - social, physical and educational structural classified.