نقش واسطه‌اي رفتارهاي مرتبط با سلامت، استرس مزمن و علايم افسردگي در رابطه بين آسيب‌پذيري روانشناختي و سندرم متابوليك

The mediating role of health related behaviors, chronic stress, and depressive symptoms on the relationship between psychological vulnerability and metabolic syndrome

هدف اين پژوهش بررسي رابطه آسيب‌پذيري روانشناختي با سندرم متابوليك و نقش واسطه‌اي رفتارهاي سلامت، استرس مزمن و علايم افسردگي در رابطه بين آسيب‌پذيري روانشناختي و سندرم متابوليك بود. تعداد 199 نفر از بستگان درجه يك بزرگسال بيماران مبتلا به ديابت نوع دو در اين پژوهش شركت كردند. شخصيت نوع D، خشم/خصومت و نورزگرايي در پژوهش حاضر به عنوان آسيب‌پذيري روانشناختي در نظر گرفته شدند. رفتارهاي سلامت شامل ورزش، مصرف سيگار و رفتار نشستن بود. سندرم متابوليك بر اساس ملاك‌هاي سومين پنل درمان بزرگسالان در برنامه ملي آموزش كلسترول (NCEP ATP-III) و با استفاده از آزمايش خون و اندازه‌گيري فشارخون و دور شكم شركت‌كنندگان تعيين شد. شركت‌كنندگان به سوالات مقياس استرس مزمن (CSS)، مقياس شخصيت نوع D (DS-14)، مولفه نورزگرايي پرسشنامه تجديد نظر شده شخصيت آيسنك- فرم كوتاه (EPQ-RS)، مولفه افسردگي مقياس افسردگي- اضطراب- استرس (DASS)، و مولفه خشم/خصومت پرسشنامه SCL-90-R پاسخ دادند. نتايج پژوهش نشان داد كه آسيب‌پذيري روانشناختي به طور مستقيم سندرم متابوليك را پيش‌بيني نمي‌كند ولي از طريق استرس مزمن و علايم افسردگي پيش‌بيني‌كننده سندرم متابوليك است. به بيان ديگر، استرس مزمن و علايم افسردگي، اما نه رفتارهاي سلامت، نقش واسطه‌اي در رابطه بين آسيب‌پذيري روا‌نشناختي با سندرم متابوليك داشتند. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان استرس مزمن و علايم افسردگي را به عنوان ساز و كار‌هاي زيربنايي مرتبط‌كننده‌ صفات نامطلوب شخصيت با سندرم متابوليك مطرح كرد.

The aim of the present study was to examine the relationship between psychological vulnerability with metabolic syndrome and the mediating role of health behaviors, chronic stress, and depressive symptoms. A total of 199 first degree adult relatives of patients with type II diabetes participated in the present study. Type D personality, anger, hostility, and neuroticism were considered as psychological vulnerability. Health behaviors involved exercise, smoking, and sitting behavior. Metabolic syndrome was diagnosed using the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III (NCEP ATP-III) criteria and using blood test as well as measuring blood pressure and waist circumference. Participants also answered the items of type D personality Scale (DS-14), neuroticism subscale of EPQ-RS, depression subscale of DASS, and anger and hostility subscales of SCL-90-R. Results indicated that psychological vulnerability did not predict metabolic syndrome directly, but was a good predictor of metabolic syndrome through chronic stress and depressive symptoms. In other words, chronic stress and depressive symptoms (but not health behaviors) had a mediating role on the relationship between psychological vulnerability and metabolic syndrome. Based on findings of the present study, it is suggested that chronic stress and depressive symptoms may be considered to be important mechanisms underlying the connection between undesirable personality traits and metabolic syndrome. Keywords: type D personality, neuroticism, anger/hostility, stress