تاثير تقسيم توجه و دستگاه حسي مورد استفاده در مرحله مطالعه بر ميزان يادآوري كاذب در مدل ديز- روديگر- مك درموت

The effect of divided attention and presentation modality during studying on false remembering in the DRM paradigm

برخي از نظريه هاي مربوط به حافظه كاذب، برقراري رابطه معنايي بين اقلام آموختني را كه باعث افزايش آسيب پذيري فرد مي شود، در سبب شناسي اين خطاي حافظه دخيل مي دانند. بر اين اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير روش منحرف ساختن توجه افراد از طريق تقسيم توجه در دو دستگاه حسي ديداري و شنيداري طراحي و اجرا شد. نمونه پژوهش شامل 462 دانشجو (355 دختر، 107 پسر) بودند كه با استفاده از مدل ديز- روديگر- مك درموت (DRM) مورد آزمون حافظه كاذب قرار گرفتند. مجموعه مرجع ديز- روديگر- مك درموت شامل فهرست هايي از كلمات است كه واژه هاي هر فهرست با يك كلمه تله كه در فهرست موجود نيست ارتباط معنايي بالايي دارند و يادآوري كلمه تله به هنگام آزمون حافظه نشان دهنده حافظه كاذب است. نتايج نشان داد كه ميزان يادآوري كاذب گروه تقسيم توجه كمتر از گروه كنترل بود، اما بين دو گروه تقسيم توجه و تمركز توجه تفاوتي مشاهده نشد. به علاوه، ميزان يادآوري كاذب در فهرست هايي كه به صورت ديداري ارايه شده بودند كمتر از فهرست هايي بود كه به شكل شنيداري ارايه شدند. نتايج هم چنين تعامل معنا داري بين تقسيم توجه و نحوه ارايه فهرست ها نشان داد. به اين نحو كه تفاوت در ميزان يادآوري كاذب در ارايه شنيداري و ديداري فقط در شرايطي قابل مشاهده بود كه فرد با توجه كامل درگير تكليف شده باشد. نتايج پژوهش نشان داد كه تقسيم توجه در مرحله مطالعه مي تواند به عنوان يكي از راه-هاي موثر كاهش يادآوري كاذب در دو دستگاه حسي ديداري و شنيداري مورد توجه قرار گيرد.

Some of theories which try to explain the mechanisms underlying false memory phenomenon postulate that false memories are due to existence of semantic relations between studied items which increase memoryʹs vulnerability to this kind of distortion. Thus, the aim of the present study was to investigate the effect of shifting attention away from semantic relations among words in associative lists in Deese/Roediger–McDermott (DRM) paradigm, through dividing attention, on false memory in visual and auditory modalities. A total of 462 university students (355 girls, 107 boys) were tested in DRM paradigm for their false memories. Original series of DRM consists of the lists of words. Each list is related semantically with a lure word that doesnʹt exist in the origin list, and reminding the lure word in testing time, measures false memory. Results revealed that false recall of divided attention group was less than control group, but there was not any difference between divided attention and full attention groups. In addition, the amount of false recall of visual lists was less than auditory lists. There was also a significant interaction effect between modality of presentation and dividing attention, indicating that the amount of false recall differs between visual and auditory presentation only when participants engage in the task with full attention. Results of the present study have shown that dividing attention in the study phase can act as an effective way to reduce false recall in both visual and auditory modalities. Keywords: false memory, semantic relation, divided attention, auditory modality, visual modality