نقش واسطه اي استرس تحصيلي در رابطه بين ترس از ارزيابي منفي با بهزيستي هيجاني در نوجوانان تيزهوش و عادي

The mediating role of academic stress on the relationship between fear of negative evaluation and emotional well-being in gifted and non-gifted adolescents

پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش واسطه اي استرس تحصيلي در رابطه بين ترس از ارزيابي منفي و بهزيستي هيجاني در نوجوانان تيزهوش و عادي انجام شد. به اين منظور، تعداد 680 نوجوان (325 نفر عادي و 355 نفر تيزهوش) به نسخه كوتاه مقياس ترس از ارزيابي منفي (BFNES)، مقياس استرس ناشي از انتظارات تحصيلي (AESI) و مقياس هاي بهزيستي ذهني (SSW) پاسخ دادند. نتايج نشان داد كه در كل نمونه و در هر دو گروه نمونه نوجوانان تيزهوش و عادي، الگوي مفروض نقش واسطه اي استرس تحصيلي در رابطه بين ترس از ارزيابي منفي و بهزيستي هيجاني با داده ها برازش مطلوبي داشت. علاوه بر اين، نتايج تخصيص گروهي روابط ساختاري بين متغيرهاي چندگانه نشان داد كه روابط بين ترس از ارزيابي منفي، استرس تحصيلي و بهزيستي هيجاني در دو گروه نوجوانان تيزهوش و عادي هم ارز بودند. در نهايت، نتايج نشان داد كه در مدل كلي و مدل هاي مربوط به هر يك از دو گروه تيزهوش و عادي، تمامي وزن هاي رگرسيوني از لحاظ آماري معنادار بودند و متغيرهاي پيش بين بين 15 تا 18 درصد از پراكندگي متغير عاطفه منفي و بين 13 تا 21 درصد از پراكندگي متغير عاطفه مثبت را تبيين كردند. پژوهش حاضر نشان داد كه بخشي از تمايز در ميزان تجارب هيجاني مثبت و منفي نوجوانان تيزهوش و عادي در مواجهه با بدكاركردي هاي بين فردي در موقعيت هاي تحصيلي، از طريق تفاوت در سطح استرس ادراك شده آنها در پاسخ به مطالبات زندگي تحصيلي قابل تبيين است.

The present study examined the mediating role of academic stress on the relationship between fear of negative evaluation and emotional well-being among gifted and normal adolescents. In a sample consisting of 680 adolescents (325 normal, 355 gifted), the Brief Fear of Negative Evaluation Scale (BFNES), the Academic Expectations Stress Inventory (AESI), and the Scales of Subjective Well-Being (SSW) were administered. In global model and for each of two groups (gifted and normal), results indicated that the relationship between fear of negative evaluation and emotional well-being by academic stress is mediated. The results of the group specificity of structural relations showed that the relationships between fear of negative evaluation, academic stress and emotional well-being were equivalent for both groups. All of the regression weights in the global model and for each of the two groups (gifted and normal), were statistically significant and modelʹ predictors accounted for 15 to 18 percent of the variance in negative affect and 13 to 21 percent of the variance in positive affect. These findings show that in both groups, when encountering social stressors in academic situations, differences in positive and negative affect to the stressors accounted for by difference in the degree of perceived academic stress. Keywords: intelligence, stress, well-being