بررسي عناصر انسجام متن در نفثهالمصدور بر اساس نظريّه هاليدي و حسن

در مقاله حاضر، با استفاده از نظريّه انسجامِ (Cohesion) متن هاليدي و حسن (1976م.) در زبانشناسي ساختگرا به تحليل و بررسي كتاب نفثهالمصدور پرداخته شده است. بر اساس اين نظريّه، يكي از ويژگي‌هاي متن، داشتن انسجام است. انسجام با عناصري در متن ايجاد مي‌شود كه اين عناصر انسجام متن، به سه دسته «دستوري، واژگاني و پيوندي» تقسيم مي‌شوند و در ارتباط ميان جمله‌ها و پاره‌گفتارها نقش دارند. در اين گفتار، عناصر و شگردهاي ايجاد انسجام، از متن نفثهالمصدور استخراج شد و با شاهد مثال‌هاي مختلف مورد تحليل قرار گرفت. پس از بررسي معلوم شد، با وجود اينكه متن كتاب نفثهالمصدور، ابعاد مختلفي از حوادث تاريخي، بحران‌هاي عظيم اجتماعي و مسايل عاطفي و تجربيّات تلخ زندگي نويسنده را در بر دارد، متني بسيار منسجم و يكپارچه است و تعدادي از عناصر و شگردهاي منسجم‌كننده متن، نقش مهم‌تري در ايجاد انسجام دارند. همچنين عناصر انسجام بر عمق معنايي، تاثيرگذاري و جذابيّت متن مي‌افزايد و موجب اقناع مخاطب مي‌گردد. بدين ترتيب، متون مختلف نظم و نثر با توجّه به زبان و محتواي خاصّ خود و نحوه به‌كارگيري اين عناصر، از يكديگر متمايز مي‌گردند و از نظر ميزان انسجام، درجه‌بندي و ارزشگذاري مي‌شوند.