تامل در امكان، مفهوم و ماهيت تمدن اسلامي در عصر غيبت

A Reflection on the Possibility, Notion, and the Nature of the Islamic Civilization in the Occlusion Period

هرچند تامل درباره تمدن و تمدن اسلامي در سابقه نگاشته‌هاي اسلامي نيز وجود دارد، اما پرسش از تمدن اسلامي در دهه‌هاي اخير، به‌تبع خودآگاهي ديني مسلمانان، به‌ويژه از طريق شكوفاشدن جنبش‌هاي اسلامي از جمله انقلاب اسلامي ايران، شدت و عموميت بيشتري يافته است. يكي از پرسش‌هاي مهم در اين زمينه، ناظر به امكان تحقق تمدن اسلامي در عصر غيبت است. اين مقاله با اذعان به حداقلي‌بودن ظرفيت‌هاي عصر غيبت در مقايسه با عصر ظهور، با تكيه بر تجربه تاريخي مسلمانان در عصر غيبت و نيز با درك تشكيكي از مفهوم تمدن، بر اين باور است كه تمدن اسلامي در عصر غيبت قابل تحقق بوده و در مقايسه با شرايط زماني خود حتي مي‌تواند از پويش و نشاط مطلوبي نيز برخوردار باشد.

Although there is a record of reflections about civilization in general, and the Islamic civilization in particular, within Islamic writings, the question about the Islamic civilization has been more widespread in recent decades, because of Islamic self - awareness, especially as a result of Islamic movements, such as the Islamic Revolution of Iran. One important question in this regard is the possibility of an Islamic civilization in the Occlusion Period (the period when the last Shiite Imam (a) is not present to people). In this paper, I admit that the Occlusion Period has minimal resources for realizing such an ideal, but historical experiences of Muslims during the Occlusion Period, and a degreed notion of civilization, will enable us to hold that Islamic civilization can be realized in this period and can enjoy a desirable liveliness.