گسترش سويه‏هاي مقاوم به چند دارو توليدكننده آنزيم‏هاي بتالاكتاماز وسيع‏الطيف (ESBLs) در انتروباكترياسيه‏هاي جدا شده از خون بيماران در جنوب ايران

Emergence of Multi-drug Resistant ESBL Producing Strains among Enterobacteriaceae Members Isolated from Patients Blood Samples in South of Iran.

زمينه: ظهور سويه‏هايي كه توليد آنزيم‏هاي بتالاكتاماز وسيع‏الطيف (ESBLs) مي‏كنند در خانواده انتروباكترياسيه هم‏اكنون به عنوان يك مشكل عمده در بيماران بستري مطرح است. هدف اين مطالعه بررسي گسترش سويه‏هاي مقاوم به چنددارو توليدكننده آنزيم‏هاي بتالاكتاماز وسيع‏الطيف (ESBLs) در انتروباكترياسيه‏هاي جداشده از خون بيماران با استفاده از سيستم اتوماتيك BACTEC 9240 در جنوب ايران است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي 4825 نمونه خون بيماران مشكوك به باكتريمي بستري در بيمارستان‏هاي شهر شيراز گرفته شد و وارد شيشه‏هاي محيط كشت خون سيستم اتوماتيك BACTEC گرديد. نمونه‏هاي كشت خون مثبت از دستگاه خارج و بر روي محيط‌هاي معمول ميكروب‌شناسي شامل محيط‌هاي بلاد آگار، شكلات آگار و مك‏كانكي آگار كشت انجام شد. با استفاده از تست‏هاي بيوشيميايي تعبيه شده در سيستم API 20E اختصاصي انتروباكترياسيه‌ها مورد شناسايي نهايي قرار گرفتند. پروفايل مقاومت آنتي‏بيوتيكي با استفاده از روش استاندارد ديسك ديفيوژن بر اساس استاندارهاي CLSI انجام شد. شناسايي سويه‏هاي توليدكننده ESBL با استفاده از تست فنوتيپي DDST بر اساس استاندارد ارايه شده توسط (2013)CLSI انجام پذيرفت. يافته‏ها: از كل 4825 نمونه‏ خون ارسال شده 1145 كشت خون (24 درصد) از نظر رشد ميكروارگانيسم مثبت بودند كه از بين موارد مثبت 248 ارگانيسم (5/21 درصد) متعلق به خانواده انتروباكترياسيه بودند. در خانواده انتروباكترياسيه به ترتيب اشريشياكلي (5/46 درصد)، كلبسيلا (28 درصد) و انتروباكتر (5/13 درصد) شايع‏ترين جنس‏هاي ايزوله‏شده بودند. در بين انتروباكترياسيه‏هاي جداشده بهترين پاسخ به آنتي‏بيوتيك آمپي‏سيلين در سالمونلا مشاهده شد. باكتري اشريشياكلي شايع‏ترين ارگانيسم توليدكننده آنزيم‏هاي بتالاكتاماز وسيع‏الطيف در اين خانواده بود به طوري‌كه 58 درصد ايزوله‏هاي اين باكتري ESBL مثبت بودند. به ترتيب داروهاي پلي‏ميكسين B، كليستين و ايمي‏پنم آنتي‏بيوتيك‏هايي بودند كه بيشترين كارآيي را بر عليه سويه‏هاي ESBL مثبت كلبسيلا داشتند. ايزوله‏هاي ESBL مثبت انتروباكتر كمترين مقاومت را به ايمي‏پنم (7/7 درصد) نشان دادند. همه ايزوله‏هاي ESBL مثبت سراشيا به كلرامفنيكل، كوتريموكسازول و ايمي‏پنم حساس بودند. نتيجه‏گيري: نتايج نشان داد متاسفانه داروهاي بتالاكتام جهت درمان بيش از 40 درصد باكتريمي‏هاي ناشي از اشريشياكلي و كلبسيلا و 39 درصد باكتريمي‏هاي ناشي از انتروباكتر كه جز شايع‏ترين ارگانيسم‏هاي ايجادكننده عفونت در بيمارستان مي‏باشند كارآيي ندارند. خطر گسترش مقاومت‏هاي چنددارويي روز به روز در حال افزايش است و هشدار جدي در درمان بيماران در ايران است.

Background: Extended-spectrum beta-lactamases (ESBLs) have emerged as important mechanism of resistance among enterobacteriaceae family. These ESBL positive strains are major problem in hospitalized patients. The goal of this study was the survey emergence of multi-drug resistant ESBL producing strains among enterobacteriaceae members isolated from patients blood samples using BACTEC 9240 automatic system in south of Iran. Materials & Methods: In this cross-sectional study, 4825 blood samples were collected from hospitalized patients, and positive samples were detected by BACTEC automatic system. Positive blood cultures removed from BACTEC and subculture was performed on microbiological media including blood agar, chocolate agar and MacConkey agar. The isolates were identified based on biochemical tests embedded in the API-20E system. Susceptibility testing (disc diffusion) was performed according clinical and laboratory standards institute (CLSI, 2013) guidelines. Phenotypic detection of extended spectrum beta-lactamase producing isolates was performed by double disk synergy test (DDST). Results: Total 1145 (24%) blood cultures were positive that among them 248 (21.5%) belonged to the enterobacteriaceae family. The most common isolates in this family were Escherichia coli (46.5%), Klebsiella spp. (28%), Enterobacter spp. (13.5%). Among enterobacteriaceae family, ampicillin was most effective drug against Salmonella isolates. Escherichia coli was the most common ESBL-producing isolate (58% of isolates were ESBL positive). Respectively, polymyxin B, colistin, imipenem were the most effective drugs against ESBL-positive Klebsiella strains. The ESBL-positive Enterobacter strains showed lowest resistance to imipenem (7.7%). All ESBL positive Serratia isolates were sensitive to chloramphenicol, co-trimoxazole and imipenem. Conclusion: Results showed unfortunately betalactam antibiotics are not effective against more than 40% of bacteremia caused by Escherichia coli and Klebsiella and 39% bacteremia caused by Enterobacter. Multi drug resistance strains are increasing and treatment of infections causing by this isolates are major problem in Iran.