بررسي آسايش دمايي در كلاس‌هاي درس مدارس ابتدايي استان قم

Classroom thermal comfort in primary schools

آسايش دمايي ناشي از اثر دما، رطوبت و جريان هوا بوده و عاملي بسيار مهم در حفظ سلامتي و بهينه‌سازي عملكرد دانش‌آموزان در كلاس است. با توجه به شرايط اقليمي استان قم و اهميت آسايش دمايي در مدارس، اين مطالعه با هدف ارزيابي شرايط جوي كلاس‌هاي مدارس ابتدايي با استفاده از شاخص عدم آسايش(Discomfort Index DI)، انجام شد. مطالعه حاضر به صورت توصيفي- مقطعي در سال 1392 در 115 كلاس مدرسه ابتدايي در استان قم انجام شد. رطوبت نسبي با استفاده از از رطوبت سنج Casella و دماي هوا با استفاده از دماسنج جيوه‌اي در پنج نقطه از هر كلاس در ارتفاع يك‌متري از سطح زمين اندازه‌گيري شد. اندازه‌گيري‌ها بين ساعت 9 تا 15 و در فصل بهار انجام و شاخص عدم آسايش دمايي براي هر كلاس محاسبه شد. نتايج نشان داد ميانگين (انحراف معيار) دما برابر با (84/2) 42/27 درجه سانتيگراد، ميانگين (انحراف معيار) رطوبت نسبي (43/7) 4/30 درصد و ميانگين DI (72/1) 46/22 بود. DI در 4/17 درصد كلاس‌ها كمتر از 21، در 60 درصد كلاس‌ها در محدوده 21 تا 24 و در 6/22 درصد كلاس‌ها در محدوده 24 تا 27 درجه سانتيگراد بود. بر اساس نتايج تنها در 4/17 درصد از كلاس‌ها شرايط آسايش دمايي براي تمامي دانش‌آموزان مطلوب مي‌باشد. بر اساس راهنماي ارايه شده در شاخص DI،در شرايط موجود انتظار مي‌رود در 60 درصد كلاس‌ها كمتر از 50 درصد و در 6/22 درصد كلاس‌ها بيش از 50 درصد دانش‌آموزان احساس عدم آسايش دمايي داشته باشند. نتيجه‌گيري: در مدارس و محيط‌هاي آموزشي به خصوص در مناطق گرمسيري مانند استان قم، براي افزايش سطح آسايش دمايي كه ارتباط مستقيم با كيفيت عملكرد فراگيران دارد، انجام اصلاحات مناسب، ضروري است.

Objective (s): Thermal comfort consists of three parameters: temperature, humidity and airflow. It is one of the important factors on maintaining health and optimizing the performance of students in the classrooms. According to the climatic conditions of Qom province and the importance of thermal comfort in schools, this study aimed to assess classroom thermal conditions in primary schools. Methods: This cross-sectional study was conducted in primary schools in Qom province in 2013. Relative humidity was measured using a CASELLA hygrometer and temperature was measured using a mercury thermometer at five points in each classroom at one meter height from ground level. The measurements were performed between 9 AM to 15 PM in the spring. Thermal discomfort was measured using the thermal discomfort index (DI). All statistical analysis performed using SPSS software version 16. Results: Overall 115 classrooms were assessed. In this study, mean temperature was equals to 27.42±2.84°C. The mean of relative humidity was 30.4±7/43% and mean of the DI was 22.46±1.72°C. In 17.4% of classrooms the DI was less than 21°C, in 60% of classrooms was 21-24°C and in 22.6% of classrooms was 24-27 °C. As a result only in 17.4% of classrooms thermal comfort conditions was favorable for students. Conclusion: In order to increase thermal comfort level in primary schools and educational environments, especially in tropical areas such as Qom province, appropriate actions are recommended.