نقد و بررسي عينيت زيبايي شناختي از منظر فرانك سيبلي

Critique of Frank Sibley’s Aesthetic Objectivity

عينيت يا ذهنيت كيفيات زيباشناختي از ديرباز مورد توجه و پرسش فيلسوفاني بوده كه در حوزه زيبايي‌شناسي انديشيده‌اند. پيشينه چنين بحثي را مي‌توان از رساله‌هاي افلاطون با تفكر عينيت‌گرايي زيباشناختي دنبال نمود و تا نقد سوم كانت به اوج قلّه ذهينت‌گرايي كيفيات زيباشناختي رسيد. در واقع پرسش در باب عينيت يا ذهنيت مسايل زيبايي‌شناسي چنين خواهد بود: آيا كيفيات و ويژگي‌هاي زيباشناختي داراي حقيقت عيني و خارجي بوده و از اين رو انتساب آن‌ها به اشيا ، صادق است يا آنكه چنين كيفياتي ذهني تلقي گشته و از فرد به فرد ديگري متفاوت خواهد بود. نظريه‌پردازي در اين مسيله، يكي از چالش‌برانگيزترين بخش‌هاي زيبايي‌شناسي فلسفي است. فرانك سيبلي به عنوان يكي از فلاسفه تاثيرگذار قرن بيستم در حوزه زيبايي‌شناسي، با سوق دادن اين بحث به حوزه عينيت رنگ‌ها، سعي مي‌كند به جاي بحث‌هاي بي‌انتها در باب عينيت يا ذهنيت كيفيات زيبايي‌شناسي، با تمسك به عينيت رنگ‌ها، عينيت كيفيات زيباشناختي را نيز به اثبات برساند. در اين نوشتار سعي خواهد شد تا ضمن تبيين دقيق ديدگاه سيبلي، با نگرشي انتقادي به وي نگريسته و او را در بوته نقد بيازماييم و به اين نتيجه برسيم كه آيا سيبلي در عبور از اشكالات شكاكان و ذهنيت‌گرايان حوزه زيبايي‌شناسي موفق بوده است يا خير. بر اساس يافته‌ها و نقدهاي نگارنده اين سطور، سيبلي در رهيافت خود براي هدفش شكست خورده است ولي تلاش او راهي موثر براي ورود فلسفه به زندگي بشر را فراهم كرده است.

Aesthetics objectivity or subjectivity has always been a noteworthy philosophical problem for aesthetic philosophers during the history of thought. History of such a discussion could be pursued from Plato’s dialogues with aesthetics objectivity to Kant’s third critique which perches on top of aesthetics subjectivity. The question about aesthetics objectivity or subjectivity would be like this: if the aesthetics qualities have objective truth so is it true to attribute them to things or they are just subjective attributes being different among people? Theorizing about this is one of the most challenging discussion in philosophical aesthetics. Instead of endless disussions about aesthetics subjectivity or objectivity, Frank Sibley as an effective aesthetic philosopher in twentieth century tried to propell it to colors’ objectivity and to prove, on this basis, the objectivity of aesthetic qualities. In this paper while clarifying Sibley’s point of view, I will try to criticize his theory and to see if he was successful in gaining victory against sophists and subjectivists or not. Finally, it will be concluded that although Sibley has failed in proving the objectivity of aesthetic concepts, he has opened a way that can help people for importing philosophy in their life and that’s what really important.