رابطه زيبايي‌شناسي و متافيزيك از نظر فارابي

The relationship between Beauty and Metaphysics in Farabi

بحث مابعدالطبيعه و به طور كلي متافيزيك از جمله مسايل فلسفي است كه در فلسفه اسلامي بسيار به آن پرداخته شده است و فيلسوفان مسلمان به اين جنبه از فلسفه توجه بسيار زيادي داشته‌اند و اساس فلسفه خود را بر مباحث متافيزيكي يا مابعدالطبيعه و به تبع آن يكي از مهم‌ترين مسايل آن يعني اثبات وجود خداوند قرار داده‌اند. لذا در فلسفه فيلسوفان مسلمان اثبات خداوند و به طور كلي مسايل مربوط به معرفت‌شناسي الهياتي بسيار مهم بوده است. فارابي از جمله نخستين فيلسوفان مسلمان و معروف به معلم ثاني است كه بر پايه مباحث ارسطويي، فلسفه اسلامي را از منظر خويش مدون ساخت. حال سوال اين تحقيق اين است كه چه ارتباطي ميان مباحث متافيزيكي فارابي و زيبايي‌شناسي وجود دارد؟ آيا در اين فلسفه كه مبنا و اساس آن متافيزيك و مابعدالطبيعه است زيبايي‌شناسي جايي خواهد داشت و اگر دارد جايگاه آن چگونه است؟ به طور قطع نمي‌توان مباحث زيبايي‌شناسي را از فلسفه فارابي حذف كرد براي اين مهم نخست بايد مباني الهياتي فلسفه فارابي را تشريح كرد و در مرحله بعد بايد به سخنان فارابي درباره هنر و زيبايي و ارتباط آن با خداوند و عقل اول پرداخت. بر اين اساس اين تحقيق با روش تحليل فلسفي به تبيين اين ارتباط خواهد پرداخت و نحوه و چگويي اين ارتباط را روشن خواهد كرد.

The issue of metaphysics is one of the important problems in philosophy and especially in Islamic philosophy. Practically, all of muslim philosophers pay more attention to this aspect of philosophy which is also very famous in the Middle East and ancient philosophy. The metaphysics is a basis for many theories in Islamic philosophy because of Good’s pivotal place in this philosophy. In fact, God, i.e epistemology of God, is an important subject in Islamic philosophy and the study of God and its issues have been always regarded as a part of metaphysics in Islamic philosophy. Farabi is one of Muslim philosophers who is known as the Second Teacher. He formulated his Islamic philosophy on the basis of Aristotle’s philosophy. In this paper, I want to study metaphysical theory of Farabi and his theory of beauty and describe the relationship between them by method of philosophical analysis. Whereas Farabi expresses intellectual beauty as something that refers to intelligible world, it seems that there are deep linking between beauty and metaphysics. In addition, when God as one part of metaphysics is regarded as the beautiful existence in his theory of beauty, how can we separate metaphysics and beauty in philosophy of Farabi?