تاثير حالات خلقي بر سرعت پردازش شناختي: نقش تعديل كننده‌ي ابعاد شخصيتي

The Effects of Mood States on Cognitive Processing Speed: The Moderating Role of Personality Dimensions

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسي تاثير آزمايشي القاي خلق مثبت و منفي بر سرعت پردازش شناختي با توجه به ابعاد شخصيتي برون-گرايي و نوروزگرايي است. روش: در اين پژوهش آزمايشي،750 نفر از دانشجويان دانشگاه زنجان به صورت تصادفي انتخاب شدند و نسخه ي تجديد نظر شده ي پرسش نامه ي شخصيتي آيزنك (EPQ-R) را تكميل كردند. سپس بر اساس نمرات انتهايي توزيع در دو بعد شخصيتي، چهار گروه 26 نفره (برون گرا، درون گرا، باثبات، نوروزگرا) تشكيل شد. در مرحله ي بعد هر گروه به صورت تصادفي به دو زيرگروه 13 نفره تقسيم شد. در ادامه، از طريق تصاوير و داستان به گروه اول، خلق مثبت و به گروه دوم، خلق منفي القا و بلافاصله بعد از آن پرسش نامه ي PANAS به وسيله ي شركت كنندگان تكميل شد تا از تاثير خلق القا شده اطمينان حاصل شود. در مرحله ي آخر، شركت-كنندگان با يك آزمايه ي شناختي رايانه اي تحت عنوان Cognitrone، كه سرعت پردازش شناختي را اندازه گيري مي كرد، آزمون و داده ها با آزمون هاي تحليل واريانس دوراهه، توكي و MANOVA يك راهه تجزيه و تحليل شدند. يافته ها: يافته ها حاكي از آن بود كه در موقعيت خلقي مثبت، سرعت پردازش افراد برون گرا سريع تر از افراد درونگراست، اما در موقعيت خلقي منفي، اين تفاوت معنا دار نيست. سرعت پردازش افراد باثبات هيجاني در هر دو موقعيت خلقي مثبت و منفي بيشتر از افراد نوروزگراست. دو بعد شخصيتي برون گرايي و نوروزگرايي و دو نوع خلق مثبت و منفي، هم به صورت جداگانه و هم به صورت تعاملي، بر سرعت پردازش تاثير معناداري داشتند. تفاوت سرعت پردازش در دو گروه جنسيتي معنادار نبود. نتيجه گيري: نوع خلق جاري و صفات شخصيتي در تعامل با يكديگر بر يكي از مهمترين كاركردهاي شناختي افراد، يعني سرعت پردازش شناختي، تاثير مي گذارند

Introduction: The aim of the present research was to study the effects of experimental induction of positive and negative moods on cognitive processing speed, considering the moderating role of personality dimensions of extroversion and neuroticism. Method: In this quasi-experimental study, 750 students from Zanjan University were randomly selected and completed the Revised Eysenk Personality Questionnaire (EPQ-R). According to the extreme scores in two personality dimensions of extroversion and neuroticism, 4 groups were isolated (extroverts, introverts, neurotics, stables). Then, each group was divided into two equal subgroups. We induced positive mood in first subgroup and negative mood in the second subgroup using affective pictures and stories. After the experimental induction of moods, participants were asked to reply to the PANAS inventory to ensure they have the right mood. Later, participants, cognitive processing speed was tested using “cognitrone” computer program. Data were analyzed using two-way ANOVA, Tukey’s test and one-way MANOVA. Results: According to our findings, extroverts had higher processing speed in positive mood as compared to introverts; however there were no significant difference between the two groups in negative mood. Emotionally-stable individuals had significantly higher speed both in negative and positive moods compared to neurotics. Both extraversion and introversion as well as positive and negative moods alone (not interactive) and the interaction had significant effect on processing speed. There were no gender differences in both groups with regards to the processing speed. Conclusion: Mood and personality characteristics interactively seem to leave an effect on cognitive processing speed.