معاني نمادين نقش مايه بته جقه

Symbolic Meanings of Persian Paisley (Bote Jeghe )

هنر در جوامع مختلف، ظهور يكي از معاني خلقت و اسطوره‌هاي مربوط به آن است كه به‌ صورت نماد و در نتيجه به صورت نقوش در آثار بشري نمايان گشته است، اين نقوش صرفاً جنبه تزييني ندارند و معاني و مفاهيم عالي‌تري ارايه مي‌كنند و به خاطر جنبه‌هاي نمادين يكي از متنوع‌ترين نمادگرايي‌ها هستند. بته كه به‌ عنوان نقشي گياهي و تزييني در هنرهاي سنتي، به صورتي فراگير مورد استفاده قرارگرفته، نگاره‌اي است نمادين از اعتقادات ايرانيان و ديگر ملل كه با هماهنگي موجود در ميان اجزا دروني و بيروني‌اش در طي زمان و گذر از ميان فرهنگ‌هاي مختلف توانسته هميشه راه تكامل و زيبايي را پيموده، كامل شده، نهايتاً آنچه امروز به دست ما رسيده به‌عنوان بته جقه بشناسيم. اين مقاله جستجويي است براي يافتن اين سوال كه: بته جقه بيانگر چه حقايقي ورا آنچه تاكنون شنيده‌ايم و خوانده‌ايم است؟ هدف از تدوين اين مقاله نزديكي اذهان به دريافت مفهوم بته جقه است و در پژوهش پيش رو كه تحقيقي است از نظر هدف بنيادي به شيوه توصيفي-تحليلي كوشش شده، در حد توان به هويت اصلي و حقيقي اين نقش‌مايه كهن پرداخته شود. اين آرايه نمادي از انديشه‌اي است كه گروهي از هنرشناسان آن را نمادي از سرو، درخت زندگي، آتش، تاج و...مي‌دانند كه با حفظ هويت خود و خلاقيت و هوشمندي هنرمند به طرزي زيركانه يا از سر نا آگاهي با اينكه از طبيعت اوليه‌اش فاصله گرفته و به گونه‌هاي متفاوت در هنرهاي مختلفي در تمامي ايران و جهان بازتاب يافته است همچنان به‌ عنوان نقش مادر با لطافت تمام جلوه‌گري مي‌كند؛ اما حقيقت نهفته در اين نقش حكايت از نوعي پيوستگي با خلقت آغازين دارد.

Art is one of the multiple manifestations of Creation and its myths. In every society, it emerges in the form of symbols and motifs. These motifs are not just decorative but convey higher meanings, therefore the symbols related to them are among the most varied symbolism. Bote 8 Quarterly Fourth Year, No. 15, Summer 2015 as one of the botanical and decorative motifs in traditional arts, has been used vastly. This motif is among the symbols related to Iranian beliefs. Since ancient time, this motif has undergone different changes towards its perfection and beauty to finally become what we know today as Bote Jeghe. This paper tries to deal with the following question: What sort of meanings Bote Jeghe convey beyond what we have heard or read about it so far? Many commentators have written about this motif’s relation with sacred trees or symbolic motifs of life, fire, tree of life, crown, etc. It is obvious that this motif has changed so much and somehow permeated through the global art. It will be further argue that it is also a motif of motherhood to finally discuss that its hidden meaning has to do with the concept of original creation.