بررسي راهكارهاي مختلف آبياري يك‌درميان با استفاده از آب شور-غيرشور در عملكرد و بهره‌وري آب ذرت دانه‌اي در آبياري قطره‌اي

Investigation of Alternate Irrigation Strategies Using Saline and Non-saline Water on Yield and Water Productivity of Grain Maize in Drip Irrigation

در این پژوهش استفاده از آب شور و كم‌آبیاری در قالب هفت تیمار به صورت بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار به مدت دو فصل زراعی با حضور ذرت بررسی شد. تیمارها عبارت بودند از آبیاری كامل همة شیارها با آب غیر شور (T1)، آبیاری همة شیارها با 50 درصد آبیاری كامل (T2)، آبیاری یك‌درمیان شیارها با آب شور‌ـ غیر شور به صورت متناوب (T3) و ثابت (T4)، آبیاری یك‌درمیان شیارها فقط با آب غیر شور به صورت ثابت (T5) و متغیر (T6)، و آبیاری كامل با آب شور (T7). شوری آب در تیمارهای شور و غیر شور به ترتیب 8 و  dS/m5/1 بود. نتایج این پژوهش نشان داد به جای كم‏آبیاری با آبیاری یك‌درمیان شیارها در صورتی كه شیارهای آبیاری‌نشده با آب شور آبیاری شوند، نسبت به كم‏آبیاری، اثربخش‌‌تر خواهند بود. در تیمارهای كم‏آبیاری در سال‏های اول و دوم به ترتیب 29 و 36 درصد و در تیمارهای T3 و T4 در حدود 50 درصد از آب غیر شور صرفه‏جویی شد. متوسط عملكرد در تیمارهای كم‌آبیاری (T2، T5، T6) نسبت به تیمار T3 و T4 به ترتیب 19 و 24 درصد كاهش معنا‌دار داشت. از نظر كارایی مصرف آب، نتایج نشان داد در صورتی كه ارزش آب شور و غیر شور یكسان در نظر گرفته شود، تیمارهای كم‏آبیاری، بیشترین بهره‏وری آب‌ را دارند و از نظر آماری اختلاف معنا‏داری با تیمار آبیاری كامل بدون تنش ندارند. اگر بهره‏وری آب بر اساس آب غیر شور در هر تیمار مبنای محاسبه قرار گیرد، تیمارهای T3 و T4 از نظر این شاخص هم بالاتر قرار می‌گیرند و گزینه‏های برتر خواهند بود.

A field experiment was conducted using a completely randomized block design, in threereplications with seven treatments in three replications for two successive growingseasons of corn crop. Treatments were comprised of: T1 and T2 (50% of T1): full anddeficit irrigation with non-saline water, respectively; T3 and T4: variable and fixed fullirrigation with saline-non saline water in every other row, respectively; T5 and T6: fixedand variable deficit irrigation with non-saline water in every other row, respectively andT7: full irrigation with saline water. Irrigation water salinity for non-saline vs. salinetreatments were 8 and 1.5 dS/m, respectively. The results showed that instead of deficitirrigation with non saline water using alternate furrow irrigation, if not irrigated furrowsare irrigated with saline water, are more effective when they are compared with deficitirrigation. In deficit irrigation treatments 29 and 36 % and in T3 and T4 about 50 % offresh water was saved in 2012 and 2013, respectively. The quantitative comparison haveshown a significant reduction in maize yield by 22% with deficit irrigation scenarios (T2,T5 & T6) when compared with salinity treatments (T3 & T4). In terms of water useefficiency, the results indicate that if fresh and saline water are of the same worth, deficitirrigation treatments have the highest water productivity and not significantly differentfrom T1 treatment. However, water use efficiency is assessed as on the basis of freshwater, treatments T3 and T4 are of higher water use efficiency than the others and,therefore the criteria above have been selected as the preferred option. However, wateruse efficiency is evaluated as on the basis of fresh water, the efficiencies of water use intreatments T3 and T4 are higher than those in the others and therefore, they will beselected as the most acceptable options.