بررسي اثر كيفيت آب بر روند سديم زدايي خاك هاي سنگين با آبشويي پيوسته

Effects of Water Quality on Trend of Desodification of Heavy Soils by Continuous Leaching

حجم قابل توجهی زهاب در شبكه‏های آبیاری و زهكشی خوزستان تولید می‏شود كه مدیریت و استفادة مجدد از آن‌ها ضروری است. یكی از راه‏های استفادة مجدد از زهاب‏ها استفاده از آن‏ها در آبشویی اراضی است. با هدف بررسی قابلیت كاربرد زهاب بر سدیم‏‏زدایی از خاك‏های رسی این منطقه، آزمایش‏های آبشویی در كرت‏هایی با ابعاد 5/1×5/1 متر در اراضی كشت و صنعت نیشكر سلمان فارسی انجام شد. سه كیفیت آب با هدایت‏ الكتریكی 61/2 (آب تازة رودخانة كارون)، 0/6، و 0/9 دسی‏زیمنس بر متر (مخلوط زهاب این كشت و صنعت با آب رودخانة كارون) به صورت سه تیمار به نام‏های، به ترتیب، T1، T2، و T3 با روش آبشویی پیوسته (كاربرد 30، 60، 120 سانتی‏متر آب) با شش تكرار به روش بلوك‏های كامل تصادفی در این پژوهش بررسی شد. نتایج نشان داد با افزایش شوری آب آبشویی روند سدیم‏زدایی كندتر می‌شود. ولی استفاده از زهاب‏های شور تا حد 6 دسی‏زیمنس بر متر موجب افزایش مقدار كلسیم و منیزیمِ خاك پس از آبشویی می‌شود. نسبت جذب سدیم در لایة 0 تا 30 سانتی‏متری خاك، كه قبل از آبشویی 84 میلی‏اكی والان در لیتر به توان یك‌دوم بود، پس از اعمال تیمارهای T1 تا T3 به ترتیب به 9، 10، و 18 میلی‏اكی والان در لیتر به توان یك‌دوم رسید. بنابراین، مشكل سدیمی در این لایه با آبشویی با زهاب دارای شوری 6 دسی‏زیمنس بر متر برطرف می‏شود و برای این كار به استفاده از آب شیرین نیازی نیست. واكنش خاك بررسی‌شده، چه قبل از آبشویی و چه بعد از آن، در محدودة قلیایی قرار نگرفت.

Huge amounts of drainage water are disposed from operating irrigation and drainagenetworks in Khuzestan, SW Iran, that need to be managed and/or reused. One of the lowrisk methods of reusing drainage water is to reuse it in land reclamation. To investigatethe effects of water quality on desodification of clay soils of this area, leachingexperiments were done in 1.5×1.5 meter plots in “Salman Farsi” sugarcane agro industry,South Khuzestan. Leaching with three different water qualities; 2.61 dS/m (fresh waterfrom Karun River), 6.0 and 9.0 dS/m (a mixture of agro industry drainage water andKarun River water) in three treatments; T1, T2 and T3 respectively, and six replicationsad based on a completely randomized blocks design were experimented. Rate ofdesodification was decreased with increase in leaching water salinity. Using drainwaterwith salinity of 6.0 dS/m led to increasing dissolved Ca++ and Mg++ in soil followingleaching. The SAR, in 0-30 cm soil layer that was initially 84 (meq/lit)1/2, followingapplication of treatments T1, T2 and T3 decreased to 9, 10 and 18 (meq/lit)1/2respectively. So the sodicity problem was partly solved through leaching by drainagewater with salinity of 6.0 dS/m, excluding the need for use of fresh water. The soil pHwas not in the basic range either before or following leaching.