اختلالات الكتروليتي بعد از جراحي پيوند عروق كرونر و عوامل مرتبط با آن

Electrolyte disorders after coronary artery bypass grafting surgeryand its related factors

چكيده مقدمه: جراحي پيوند عروق كرونر يك مداخله درماني رايج در بيماران مبتلا به بيماري هاي عروق كرونر است . اين عمل داراي عوارض متعددي مي باشد. از جمله عوارض شايع بعد از آن، اختلال الكتروليتي است كه معضل مهمي در اين بيماران به شمار مي رود. هدف: هدف اين مطالعه تعيين ميزان اختلالات الكتروليتي بعد از پيوند عروق كرونر و عوامل مرتبط با آن در بيماران بستري در بخش مراقبتهاي ويژه جراحي قلب بود. روش كار: در اين مطالعه توصيفي- مقطعي، تعداد 288 بيمار تحت پيوند عروق كرونر قلب در بخش مراقبتهاي ويژه جراحي قلب به روش نمونه گيري تدريجي تحت مطالعه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسشنامه اي محقق ساخته شامل بخش هاي اطلاعات دموگرافيك، تاريخچه بيماريهاي قبلي و فعلي و ميزان سديم و پتاسيم از طريق مندرجات موجود در پرونده بيمار به دست آمد و با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي (مجذور كاي، فيشر و رگرسيون لوجستيك) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: يافته هاي اين تحقيق نشان داد كه بعد از پيوند عروق كرونر 7/16 درصد بيماران دچار هيپوناترمي، 9/4 درصد هيپرناترمي، 2/14 درصد هيپوكالمي و 8/3 درصد نيز دچار هيپركالمي شدند. همچنين نتايج نشان داد كه بين عوامل مداخله گري همچون شاخص توده بدني، سابقه مصرف دارو، تعداد عروق گرفتار، تعداد پيوندهاي انجام شده، مدت زمان اتصال بيمار به ونتيلاتور، مدت زمان استفاده بيمار از دستگاه قلب و ريه مصنوعي، مدت زمان بستن آيورت، ميزان هيپوترمي و هموگلوبين و هماتوكريت حين عمل با ميزان اختلال الكتروليتي بعد از عمل ارتباط معني داري وجود دارد(05/0 > P). اين عوامل براساس مدل رگرسيون لوجستيك با اختلالات الكتروليتي مرتبط نبودند. نتيجه گيري: يافته هاي اين پژوهش نشان داد كه عوامل زيادي چون تاريخچه بيماري فرد و شرايط حين عمل جراحي مي تواند بر اختلالات الكتروليتي بعد از پيوند عروق كرونر تاثير گذار باشد. شناسايي اين عوامل در برنامه ريزي جهت پيشگيري، تشخيص و درمان زود هنگام عوارض احتمالي و در نتيجه ارتقا سطح كيفي مراقبت از اين بيماران مي تواند مفيد باشد.

Abstract Introduction: Coronary artery bypass grafting surgery is a common therapeutic intervention in patients with coronary artery disease. This surgery has various complications. Electrolyte disorders are among common important complications among these patients. Objective: purpose of this study was to determine the level of electrolyte disorders and related factors in patients after coronary artery bypass grafting surgery hospitalized in cardiac care units. Methods: In this descriptive cross–sectional study, 288 Coronary Artery By Pass Graft (CABG) patients admitted to educational hospital were selected by gradual sampling. Data were collected by a three part researcher made questionnaire covering demographics, past medical history and levels of sodium and potassium through patients’ medical records. Statistical analyses were performed using appropriate tests (chi square test, fisher exact test and logistic regression). Results: Findings showed that 16.7% of patients undergoing coronary artery bypass grafting were hyponatremia, 4.9% hypernatremia, 14.2% hypokalemia and 3.8% hyperkalemia. The results also indicated that there was a significant relationship between the factors such as body mass index, history of drug use, the number of vessels involved, the number of grafts, the length of time connected to mechanical ventilation, duration of artificial heart-lung machine use, aortic clamping time, and amount of intraoperative hypothermia, hemoglobin and hematocrit and postoperative electrolyte disorders (P < 0.05). According to Logestic regression model, these factors were not associated to electrolyte abnormalities. Conclusion: The findings showed that many factors such as individual medical history and condition during surgery can affect electrolyte abnormalities after coronary artery bypass graft. Identifying these factors can be useful in planning for prevention, diagnosis and early treatment of possible complications which in turn may result in promotion of quality care.