بررسي فرايند گذار به دموكراسي در تونس

Review the Process of Transition to Democracy in Tunisia

شايد بتوان گفت تحولات اخير در جهان عرب كه با نام‌گذاري‌هاي مختلف معنا و مضمون متفاوتي پيدا كرد، تنها در كشور تونس در شكل گذار نسبي به دموكراسي، موفقيت مردم اين كشور را در فروپاشي رژيم غيردموكراتيك به نمايش گذاشت. بازگشت اقتدارگرايي نظامي در مصر، رقابت‌ها و منازعات سياسي و نظامي در ليبي و يمن در وضعيتي است كه تونس اولين و تنها كشوري است كه مرحله گذار به دموكراسي را با افت‌وخيز تجربه كرده است. گذار به دموكراسي سه مرحله دارد: اول، زمينه‌هاي فروپاشي نظام غيردموكراتيك؛ دوم، استقرار دموكراسي و دوران پس از فروپاشي (دموكراسي حداقلي)؛ و سوم، تحكيم و تثبيت دموكراسي (دموكراسي حداكثري). در اين مقاله ابتدا زمينه‌ها و عوامل گذار به دموكراسي در دو سطح ساختار سياسي يا حكومت و ساختار اجتماعي و جامعه بررسي مي‌شود. سپس به تبيين و تحليل تحولات در دوران استقرار دموكراسي و شرايط دموكراسي حداقلي پرداخته‌شده و در پايان، روند تحولات دموكراسي پس از استقرار و شروع تحكيم و تثبيت در تونس بررسي شده است. پرسش اساسي اين مقاله اين است كه زمينه‌ها و عوامل فروپاشي رژيم غيردموكراتيك و گذار تونس به دموكراسي حداقلي چيست؟ مفروض مقاله حاضر اين است كه با نظريه‌هاي گذار به دموكراسي مي‌توان تحولات سال‌هاي اخير تونس را تشريح كرد. يافته‌هاي اين مقاله نشان مي‌دهد تونس با فروپاشي نظام غيردموكراتيك و استقرار دموكراسي حداقلي توانسته است به سمت تثبيت، قدم بردارد و همراهي ارزش‌هاي اسلامي و دموكراتيك در قانون اساسي جديد تونس، راه بازگشت اقتدارگرايي از نوع سكولار يا مدعي دين را مسدود كرده است. تصويب قانون اساسي دموكراتيك، انتخاب اعضاي پارلمان و رياست جمهوري بر مبناي اين قانون، نفي دخالت نظاميان در سياست و برابري حقوق زن و مرد ازجمله نشانه‌هاي توفيق نسبي تونس در گذار به دموكراسي حداقلي است.

Perhaps the recent developments in the Arab world with different designations mean and different content found only in Tunisia in the transition to democracy, the success of the people of this country exhibited undemocratic regime. Back oriented military authority in Egypt, Libya and Yemen, political and military rivalries and conflicts in a position that Tunisia is the first and only country which has experienced the transition to democracy with the fluctuation. The transition to democracy has three phases: first, the collapse of undemocratic contexts; second, democracy and the aftermath of the collapse (Limited democracy), and third, the consolidation of democracy (democracy maximum). In this paper, the grounds of the transition to democracy in both political structure and social structure of government and the community will be discussed. Then to explain and analyze developments in the establishment of democracy and the minimum conditions for democracy are discussed and in the end, after the establishment and consolidation of democratic changes began in Tunisia investigated. The main question of this article is that what is the grounds of non-democratic regime and transition to limited democracy in Tunisia? This article supposed that theories of democratic transition in Tunisia can be described developments in recent years. Some indication of the relative success of Tunisia in order to achieve Limited democracy is: approved a democratic constitution, election of members of parliament and the presidency on the basis of this law, Denial of military involvement in politics and equality of women and men.