خوانش كربن از فلسفه تطبيقي

Corbin’s Reading of Comparative Philosophy

هانري كربن از جمله متفكراني است كه به طور جدي در صدد محقق كردن ماهيت و چيستي فلسفه تطبيقي بر آمده است. منبع الهام كربن در باب تبيين فلسفه تطبيقي پديدارشناسي هوسرل بوده است.اعمال روش پديدارشناسي در فلسفه تطبيقي مستلزم رجوع به ذات انديشه هاي فلسفي است. شعار رجوع به ذات اشيا ، متعلق به پديدارشناسي هوسرل است، ولي هوسرل اين ذات را در عالمي ماورايي و قدسي جستجو نمي كرد، بلكه در آگاهي بي واسطه و در عمل ماهيت بخشي در پي اين ذات مي جست. اما كربن در اين جا، با به عاريت گرفتن رجوع به ذات اشيا ِ هوسرل، ذات را طبق هستي شناسي باطني فلاسفه مسلمان ايراني، در عالم قدسي و مابعدالطبيعي جستجو مي كند. كربن به نقد تفكر تاريخي ماسون - اورسل پرداخته و با اخذ مفاهيمي از پديدارشناسي هوسرلي تماماً در مقابل وي ايستاده است. از نظرگاه كربن غايت فلسفه دسترسي به ادراك شهودي ذات است و فلسفه تطبيقي با سير خطي و امتدادي تاريخ و قبول تاريخ انگاري معنا ندارد. كربن در كنار تاريخ زمانمند و اين جهاني اي كه نگرش مدرن آن را تنها تاريخ واقعي تلقي مي كند، تاريخ قدسي را مطرح مي كند. واژگان كليدي: هوسرل، اورسل، كربن، فلسفه تطبيقي، پديدارشناسي، اصالت تاريخ.

Henry Corbin is among the thinkers who endeavored to actualize the essence of comparative philosophy. Husserlian phenomenology was a source of inspiration for Corbin in order to explicate comparative philosophy. Applying the method of phenomenology in comparative philosophy requires a return to the essence of philosophical thoughts. Focusing on the motto, “return to the essence of things,” in his phenomenology, Husserl was looking for this essence not in the transcendental and heavenly world, but in the immediate consciousness of it, and making it to be of a quiddity. Borrowing the motto, here Corbin was looking for the essence in the heavenly and metaphysical world according to the esoteric ontology of the Iranian Muslim philosophers. Corbin has criticized Oursel’s historical thinking and stood completely in opposition to him by resorting to the method of Husserlian phenomenology. According to Corbin, the access to the intuitive perception of essence is the end of philosophy. Comparative philosophy with historical perspective and with acceptance of historiography is meaningless. Corbin propounds the heavenly or sacred history alongside the temporal and mundane one which is considered the only real history by modern attitude. Keywords: Husserl, Oursel, Corbin, Comparative Philosophy, Phenomenology, Hegel, Historicism.