تفسيري انتقادي بر ديدگاه هايدگر در باب حقيقت افلاطوني با تكيه بر مفهوم مثال خير

A Critical Interpretation of Heideggerʹʹs Concept of Platonic Truth, According to the Concept of the Form of Good

هايدگر در مقاله‌ي نظريه‌ي افلاطون درباب حقيقت ادعا مي‌كند كه افلاطون با مطرح كردن نظريه‌ي مُثُل، مفهوم سنتي حقيقت به مثابه‌ي ناپوشيدگي (aletheia) را ناديده مي‌گيرد و آن را به مطابقت اشيا و صور مثالي فرو مي‌كاهد. هايدگر در ضمن اين تفسير نگاهي نيز به مفهوم مثال خير دارد. به عقيده هايدگر افلاطون مفهوم مثال خير را بر مفهوم حقيقت تفوق داده و بدين‌سان آن را از جايگاه خود به زير كشيده است. اين ديدگاه هايدگر ناظر به دو وجه است؛ نخست اينكه مفهومي كه افلاطون از حقيقت مراد مي‌كند مطابقت اشياي محسوس و مُثُل است. و دوم اينكه مفهوم مثال خير بر مفهوم حقيقت به مثابه aletheia سروري يافته است. طي اين پژوهش و با بررسي آراي افلاطون درباره مُثُل و مثال خير اين ادعاي هايدگر مورد بررسي قرار مي گيرد. به باور ما افلاطون نه تنها حقيقت را مطابقت شي و مثال آن نمي‌داند، بلكه بر اساس تمثيل خط تقسيم‌شده همواره از نسبت دادن صفت «حقيقي» به ساحت محسوسات امتناع ورزيده است. به باور افلاطون حقيقت نه در مطابقت شي و مثال، بلكه در ذات خود مثال قرار دارد و اشيا مي‌توانند از آن بهره‌مند گردند. از سوي ديگر چنان كه در تمثيل غار افلاطون آمده و هايدگر نيز به آن اذعان دارد، افلاطون نسبت وثيقي ميان سه مفهوم paideia يا تعليم و تربيت، مثال خير و aletheia يا حقيقت به مثابه ناپوشيدگي، قايل شده است. بنابراين مفهوم مثال خير نه تنها به تضعيف aletheia نمي‌انجامد، بلكه در تناظر با آن قرار مي‌گيرد و به نوعي آن را تثبيت مي‌كند. واژگان كليدي: هايدگر، افلاطون، حقيقت، مثال خير، ناپوشيدگي

Heidegger in his article, Platoʹs Doctrine of Truth, says Plato close the eyes to traditional concept of truth as unconcealment (aletheia) because of his theory of the forms. According to Heidegger, Platonic truth is agreement of natural things with their forms. Heidegger also pays attention to the concept of the form of Good in his interpretation. He says Plato prefers the concept of the form of Good to the concept of truth as unconcealment. This means first, Platonic concept of truth is agreement of things with forms. Second, the form of Good overrides truth as unconcealment (aletheia). This paper investigated Heideggerʹs claim with studying Platoʹs theory of the forms and the form of Good. It seems that Plato not only has no proof on agreement of things and forms as truth, but also he declines any dependency of truth on sensible world according to divided line allegory. In Platoʹs philosophy the truth is not agreement of things and forms. It is in the essence of forms, and things can be comparing with them. As Heidegger says Plato created collateral relation between paideia concept, the form of Good and truth as aletheia in the allegory of cave. So the concept of the form of Good not only does not castrate aletheia, but also confirms it by aligning. Key words: Heidegger, Plato, Truth, form of Good, unconcealment.