روش شناسي اجتهادي تفسير قرآن به قرآن در الميزان

Methodology of Ijtihadi Quran to Quran Interpretation in al-Mizan

يكي از مهم ترين مباحث مورد توجه پژوهشگران تفسير، داشتن روش تفسيري از جانب مفسر و چگونگي شناخت روش وي مي باشد. هر مفسري ناگزير است در تفسير خود روشمند عمل نمايد. علّامه طباطبايي نيز كه با كشف روابط بينامتني آيات به تفسير قرآن پرداخته است، از اين قاعده مستثنا نبوده و با توجه به روش قرآن به قرآن اجتهادي، تفسير «الميزان» را نگاشته است. در پژوهش حاضر، به شناخت شاخصه ها و ويژگي هاي روش تفسيري ايشان پرداخته ايم تا به واسطه شناسايي آنها، به شناخت روش قرآن به قرآن اجتهادي دست يابيم. براي شناخت روش ايشان، به دو طريق مي توان تمسك جست: 1. سخنان و نوشته هاي وي؛ 2. تحليل و بررسي نمونه هاي تفسيري. با مطالعه نوشته هاي علّامه رهيافت قابل توجهي در اين زمينه به دست نمي آيد، اما با تحليل و بررسي نمونه هاي تفسيري، نگرش جامع علّامه به نظام معنايي قرآن، معناشناسي اجتهادي و روشمند، سنت محوري در روش تفسير و استفاده از آيات غرر در تبيين و تفسير واژگان و آيه هاي قرآني حاصل مي گردد.

Each interpreter is required to act methodically in his interpretation. Allameh Tabatabaii, who has interpreted the Quranic verses through discovering the intertextual relations among the verses, is not exempt from this rule. He has written al-Mizan commentary through Ijtihadi Quran to Quran method. In this study, we have dealt with the characteristics and features of his method of interpretation so that we can gain knowledge of Ijtihadi Quran to Quran method. There are two ways for knowing his method: 1. His speeches and writings; 2. Analysis of interpretation samples. By studying the writings of Allameh, we cannot find a remarkable solution in this area. The solution to this problem would be through analysis of interpretation samples, Allameh’s comprehensive approach to the Qurʹan’s semantic system, methodical and Ijtihadi semantics, tradition - orientedness in interpretation method, use of Ghurar Al-ayat in interpretation of the words and verses of the Quran.