ارزيابي جذب اشعه ايكس توسط پماد حاوي نانوذرات اكسيد بيسموت به منظور كاهش خطرات ناشي از جذب اشعه ايكس توسط كاركنان راديولوژي و اتاق عمل

Evaluating X-ray absorption of nano-bismuth oxide ointment for decreasing risks associated with X-ray exposure among operating room personnel and radiology experts

مقدمه: آثار سرطان زايی تابش اشعه ايكس طی ساليان اخير اثبات گرديده است. امروزه از سرب  در وسايل زيادی مثل روپوش‌های سربی، محافظ تيروييد و دستكش‌‌های سربی برای محافظت بدن در برابر اشعه ايكس استفاده می‌‌شود.  اما وسايل محافظت  فردی اشعه ايكس حاوی سرب  معايب مختلفی مثل سميت ، سنگينی و عدم انعطاف‌پذيری دارد. امروزه از روش‌‌های جديدتری هم‌چون كاربرد فرآورده‌‌های پوستی نيمه جامد محافظ (كرم، پماد) استفاده می‌‌شود. در اين مطالعه امكان سنجی استفاده از كرم حاوی نانو ذرات اكسيد بيسموت به عنوان جاذب اشعه ايكس بررسی گرديد. روش كار: ساخت نانو ذرات اكسيد بيسموت (Bi2O3) و سپس فرموله كردن آن در قالب پماد بررسی شد. نانوذرات اكسيدبيسموت با روش جديدی با واسطه سوربيتول سنتز و در كنار اكسپيان‌‌های متناسب فرموله گرديد. كرم نهايی از 70 درصد نانوذره اكسيد بيسموت و 30 درصد مواد جانبی تشكيل شده است. در اين مطالعه، از دستگاه اشعه ايكس و دوريمتر برای بررسی جذب اشعه ايكس در ضخامت‌‌های مختلف پماد نانوذرات اكسيد بيسموت استفاده گرديد.   يافته‌ها: با آزمون دزيمتری نيز اثر محافظ اشعه پماد حاوی نانوذرات بيسموت اكسيد  به ميزان معنی داری (0.05 > P) بهتر از گروه كنترل و ورقه معادل سربی ارزيابی گرديد. تست‌های دوزيمتری نشان داد كه پماد وكرم نانوذرات بيسموت اكسيد  56 درصد اشعه را  جذب می‌‌نمايد  ولی در سرب 41 درصد است.لبه جذب‌كا (k) اشعه برای بيسموت بيشتر از ساير فلزات بوده و نانو ذرات آن سطح جذب بيشتری نسبت به حجم (S/V) دارند.    نتيجه گيری: نانوذرات اكسيد بيسموت به‌دليل عدد اتمی بالای بيسموت جذب اشعه ايكس را با كارايی بالاتری نسبت به سرب انجام می‌دهد و سميت كمتری دارد. كرم و پماد پوستی نانو ذرات اكسيد بيسموت می‌‌تواند به عنوان جاذب اشعه ايكس برای مشاغل مختلف مانند پزشكان، دندانپرشكان، كاركنان اتاق عمل وكارشناسان راديولوژی استفاده شود و باعث افرايش سلامت وايمنی كاركنان می‌گردد.

Introduction: During recent years, carcinogenic effects of X-ray have been proven. Todays, lead is used in many equipment such as  coats, thyroid shield, and gloves for body protection against X-ray. However, these equipments have several disadvantegous including toxicity, heaviness, and inflexibility. Hence, newer methods like protective semisolid products (cream, ointment) for topical application are being replaced. Therefore, the feasibility of using an ointment containing bismuth oxide nanoparticles (Bi2O3) as a X-ray adsorbent was evaluated in this study.   Methods and Materials: First, synthesis of Bi2O3 and then formulating it in the form of ointment was investigated. In this study, X-ray device and dosimeter was employed to check the X-ray absorption in different thickness of bismuth oxide nanoparticles ointment.   Results: In dosimetry test, the protective effect of the ointment containing Bi2O3 nanoparticles was evaluated significantly (P<0.05) better than control group and equal sheet lead group. Dosimetry tests showed that the bismuth oxide nanoparticles ointment and cream absorb  56% of the radiation whereas this value is  41% for lead. K absorption edge for bismuth is higher than other metals and its nanoparticles have more absorbent surface to volume ratio (S/V).   Conclusion: It seems that due to higher atomic number and lower toxicity, Bi2O3 nanoparticles have better efficiency in X-ray absorbtion, comparing to the lead. Cream and ointment of bismuth oxide nanoparticles can be used as X-ray absorbant for different professions such as physicians, dentists, radiology experts, and operating room staff and consequently increase health and safety of these employees.