اثر كشت و كار مداوم زعفران بر برخي ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك

Effect of saffron continuous cultivation on some soil physical and chemical properties

زعفران گياه دايمي و از محصولات بومي قسمت شرقي ايران است و پياز آن مي تواند بين 5 تا 7 سال رشد كند كه اين امر مي تواند موجب تغيير در خصوصيات خاك در درازمدت شود. از اين رو، پژوهشي با هدف، بررسي برخي ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك در مزارع يك تا هفت ساله زعفران انجام شد. بدين منظور، 50 هكتار از مزارع زعفران در منطقه گزيك (واقع در استان خراسان جنوبي) انتخاب شد. آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با يك تيمار (سال هاي كشت) در شش سطح (1، 2، 3، 4، 5 و 7 ساله) و هشت تكرار در سال 1386 انجام شد. نمونه هاي خاك از عمق صفر تا 30 سانتي متري از مزارع يك تا هفت ساله تهيه گرديد. درصد ماده آلي، ماده آلي ذره اي، ميانگين وزني قطر خاكدانه ها، رطوبت خاك در ظرفيت مزرعه و نقطه پژمردگي دايم، درصد نيتروژن كل، محتوي فسفر قابل جذب خاك و عناصر كم مصرف آهن، مس، روي و منگنز خاك اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه درصد ماده آلي خاك با افزايش سن مزارع، زياد شد. سال كشت تاثير معني داري بر مقدار ماده آلي ذره اي نداشت. مقادير ميانگين وزني قطر خاكدانه ها، رطوبت هاي گنجايش زراعي و پژمردگي دايم، در مزارع هفت ساله نسبت به مزارع يك ساله، افزايش يافتند. نيتروژن كل و فسفر قابل جذب نيز با افزايش سن مزارع افزايش پيدا كرد. هم چنين، در مزارع هفت ساله، قابليت جذب عناصر كم مصرف آهن، مس، روي و منگنز به طور معني داري نسبت به مزارع يك تا سه ساله افزايش يافت.

Saffron is a native plant in eastern part of Iran that it is a perennial plant which can grow up to 5-7 years through its corms. Annually cow manure is added to the soil up to approximately 20-30 t.ha-1. The main aims of the present research were evaluate some physical and chemical properties of soil in saffron fields over than seven years. Fifty ha saffron fields were selected from Gezic region (is located in southern Khorasan province) in 2007. This experiment was conducted based on a completely randomomized design under six saffron ages as treatment (1, 2, 3, 4, 5 and 7 years) and eight replications. Organic matter percentage (%OM), particle organic matter (POM), mean weight diameter of aggregates (MWD), field capacity (FC) and permanent wilting point (PWP) water content, total nitrogen (%N) and available phosphorus (P) of soils were measured. The eesults revealed that soil %OM increased over the growing years. There was no significant increased for POM over the growing years. The MWD, FC and PWP were greater for 7-year fields as compared to 1-year fields. The total N and available phosphorus were higher in older fields.