نظريه «اتصال» در طبيعيات رواقي

Theory of Continuity in Stoic Physics

در اين نوشتار نظريه اتصال در طبيعيات رواقي با تاكيد بر مفاهيمي مانند پنوما (نَفَس)، هكسيس (ملكه) و تنوس (تنش) بررسي شده و به نتايج برآمده از اين نظريه اشاره ميگردد. همچنين نشان داده ميشود كه فيلسوفان رواقي، تحليلي ساختارمند از ارتباط اجزا جاندار و غيرجاندار طبيعت بدست داده‌اند. اين موضوع در طبيعيات رواقي براساس نظريه نبود خلا در طبيعت و اجزا آن بنيان يافته است و با اين نظريه، عنصر فعال در طبيعت ـ خداوند و قوه عاقله ـ با عناصر منفعل ـ طبيعت غير‌ارگانيك ـ مرتبط شده است. بنابرين، در اين تحقيق با تحليل اصول طبيعي فلسفه رواقي در مرحله اول عنصر فعال در طبيعيات يعني پنوما (نَفَس) و شكلهاي متنوع آن در طبيعت: الف) در وجه والاتر آن ـ قوه عاقله ـ در انسان؛ ب) در وجه ضعيفتر آن ـ هكسيس (ملكه)ـ در طبيعت غيرارگانيك تبيين ميشود و در مرحله دوم به مفهوم اتصال براساس پنوما (نَفَس) و اثبات آن به شيوه تجربي ميپردازد. در پايان نيز نظريه اتصال بر پايه تفسير فيلسوفان مسلمان از فلسفه رواقي مقايسه ميگردد.

This paper investigates the theory of continuity in Stoic physics based on some concepts such as pneuma (the soul), hexis (disposition), and tonos (tension) and refers to its consequences. Moreover, it demonstrates that Stoic philosophers have provided an organized analysis of the relationships among the animate and inanimate components of nature. This issue in Stoic physics is based on the theory of lack of vacuum in nature and its component parts. This theory connects the active elements in nature – God and the rational faculty – with the passive elements – non-organic nature. Therefore, through an analysis of the natural principles of Stoic philosophy, this paper initially explains the active element in physics, i.e. pneuma, and its various forms in nature including: a) its highest form or the rational faculty in human beings; b) its weaker form or hexis in the non-organic nature. Then it deals with the concept of continuity based on pneuma and demonstrates it empirically. Finally, it compares the theory of continuity based on Muslim philosophers’ interpretation of Stoic philosophy.