بررسي رابطه نوسازي و تغيير نگرش‏ها و رفتارهاي ديني جوانان شهر و روستاهاي سنندج

Investigate the Relationship between Modernization and the Change of religious attitudes and behaviors among young people (A research conducted in city and villages of Sanandaj)

«دينداري» يكي از بنيادي‌ترين عناصر فرهنگي و اجتماعي جامعه كردستان، در گذار تاريخي خود با «نوسازي» كه فرايندي ناتمام و «بيروني» است؛ همواره با اين پرسش مواجه بوده است كه فرايند نوسازي چه تاثيري بر ميزان دينداري كنشگران خواهد داشت؟ اين پژوهش ارتباط ميان نوسازي و تغيير نگرش‌ها و رفتارهاي ديني جوانان شهر و روستاهاي سنندج را بررسي مي‌كند. پژوهش به روش پيمايشي در سطح شهر و شش روستاي سنندج انجام شده است. براي آزمون فرضيه‌ها، 583 نفر از جوانان (29-18 ساله) شهر و روستا به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند و پرسشنامه‌هاي مربوط به سنجش ميزان دينداري، ميزان نوگرايي، كيفيت زندگي و نيز با بهره گيري از انديشه هاي برگر درباره حاملان ثانوي نوسازي، پرسش‌هاي مربوط به متغيرهاي شهرنشيني، تحصيلات و ميزان استفاده از وسايل ارتباط جمعي توسط آنان كامل شد. براساس نتايج بررسي داده‌ها، نوسازي با دينداري ارتباط معنادار و معكوس دارد؛ بدين‌ترتيب جواناني كه بيشتر از نوسازي متاثر بوده‌اند تعلق و پايبندي ديني كمتري دارند. از ميان متغيرهاي بررسي‌شده در تحليل مسير، «گرايش علمي» و «گرايش استقلال‌طلبانه» در نقش شاخص‌هاي نوگرايي و «شهرنشيني» بيشترين قدرت پيش‌بيني ميزان دينداري را داشتند. نتايج بين روستاهاي بررسي‌شده نيز نشان داد كه تفاوت ميانگين ميزان تعلق و پايبندي ديني به لحاظ آماري معنا‌دار است.

Modernization in Kurdistan as an uncompleted process has historical transition, by religiousness which is the strongest and the most fundamental current cultural. Social element has encountered the researchers with this question: What kind of effect has the process of modernization on the rate of religiousness of people? This study investigates the relationship between modernization and changing the attitudes and religious behaviors of the young people in the city of Sanandaj and the villages around it. This study was conducted in measuring method in Sanandaj and six villages around it. To assess the theories, 583 of young people (between 18-29 years old) in the city and villages were selected by cluster sampling method and also questionnaires related to assess the rate of religiousness (according to Glock and Stark religiousness scale), the rate of modernity (according to Inkeles, Smith and Sharma), the quality of life (the questionnaire of WHOQQOL – BREF) ,the rate of social capital and also with using of Berger’s method about “the secondary carriers of modernization”, the questions about the variables of urbanization, education and the rate of using of mass media (limited to satellite and internet) were filled by them. The results of the data showed that the modernization has a meaningful and reverse relationship with religiousness so that the young people who were more affected by modernization had less religious consideration and dependency. Among the studied variables in Path Analysis, “scientific orientation” and “independence orientation” as elements of modernity and urbanization had the highest forecasting ability to religiousness rate. Key Words: mass media, modernism, modernization, quality of life, religious, urbanization.