مروري بر تجارب كشورهاي مجاور ايران در پرورش تيلاپيا

Tilapia Aquaculture in Some countries neighboring Iran

تيلاپيا نام عمومي اعضا خانواده ماهيان سيكليد (سيچلايد) ماهيان با بيش از 1600 گونه مختلف است. بسياري از گونه‌هاي اين خانواده به عنوان ماهيان زينتي شناخته مي‌شوند و برخي از آن‌ها ارزش تجاري دارند. معرفي تيلاپيا به قاره آسيا از سال 1930 با وارد‌كردن گونه تيلاپياي موزامبيك Oreochromis mossambicus به جاوه اندونزي به عنوان ماهي زينتي آغاز شده و در حال حاضر در بيش از 135 كشور جهان پرورش داده مي‌شود. مهم‌ترين شاخصه‌هاي پرورشي اين ماهيان رشد سريع، مقاومت بالا در برابر طيف وسيعي از شرايط زيست‌محيطي، مقاومت نسبت به بيماري‌ها و استرس، تحمل بالا نسبت به كيفيت پايين آب و آمونياك زياد، قدرت توليدمثل زياد و دوره كوتاه توليدمثلي در اسارت و نياز كم تغذيه‌اي است. در ايران مطالعات در زمينه تيلاپياي پرورشي از پاييز ???? در مركز تحقيقات ملي آبزيان آب‌هاي شور در حومه شهرستان بافق استان يزد آغاز شده و با اجراي طرح‌هاي تحقيقاتي متعدد، دانش فني راه‌اندازي چرخه كامل توليد اين ماهي به دست آمده است. علي‌رغم تقاضاي فراوان، معرفي اين آبزي به صنعت آبزي‌پروري كشور با ممانعت محيط‌زيستي روبرو است. براي رفع اين نگراني‌ها راه‌كارها و تكنيك‌هاي متعدد ارايه شده است. يكي از نگراني‌هاي مطرح شده براي توسعه پرورش اين ماهي، احتمال ورود آن به منابع آبي كشور از جمله درياي خزر مي‌باشد. در اين زمينه بايد توجه داشت كه كشورهاي همسايه ايران از جمله كشورهاي حاشيه خليج فارس، درياي عمان و درياي خزر سال‌هاي بسياري است كه به فعاليت در زمينه تيلاپيا و پرورش آن پرداخته‌اند. در مقاله حاضر به طور اجمالي به فعاليت‌هاي مذكور در برخي كشورهاي همسايه ايران پرداخته شده است.