عدالت عمودي در بهره مندي از مراقبت هاي سلامت در برنامه بيمه خدمات سلامت در ايران

Vertical Equity of Healthcare Utilization Services in Health Insurance Program of Iran

مقدمه: در اين پژوهش مقايسه گروه هاي استاني طبقه بندي شده بر اساس نيازمندي به مراقبت هاي سلامت، رابطه بين نيازمندي به مراقبت هاي سلامت و بهره مندي از مراقبت ها ي سلامت را در يك دوره پنج ساله (سال هاي 1383-1388) ارزيابي شد. هدف از اين ارزيابي، توضيح تغييراتي است كه با توسعه خدمات بيمه اي سلامت در وضعيت گروه هاي استاني با نيازمندي بيشتر (كمتر) به مراقبت هاي سلامت ازجهت بهره مندي بيشتر (كمتر) آن‌ها از اين مراقبت ها ايجاد شده است. روش كار: اين پژوهش از نوع تحليل توصيفي-آماري است. در اين پژوهش از داده هاي استاني شاخص اميد به زندگي در بدو تولد به عنوان شاخص نيازمندي استان ها به مراقبت هاي سلامت، و شاخص بهره مندي از اين مراقبت ها در خدمات بيمه اي سلامت استفاده گرديد. سپس با توضيح رابطه همبستگي رگرسيوني بين متغيرهاي نيازمندي و بهره مندي درگروه-هاي استاني، ضرايب همبستگي براي هر گروه محاسبه گرديد. يافته ها: مقايسه ضرايب همبستگي بين نيازمندي به مراقبت هاي سلامت و بهره مندي از اين مراقبت ها نشان داد كه ضرايب همبستگي بين دو اين متغيير در گروه هاي استاني متفاوت از يكديگر بوده است. بر اساس شرط عدالت عمودي (يعني بهره-مندي از مراقبت ها به طور متناسب با نيازمندي) اين ضرايب همبستگي مي بايست براي همه گروه هاي استاني يكسان مي-بودند. نتيجه گيري: اين پژوهش نشان مي دهد كه گسترش خدمات بيمه اي سلامت در سال هاي 1383 تا 1388، موجب برقراري عدالت عمودي بين گروه هاي استاني طبقه بندي شده بر اساس نيازمندي به مراقبت هاي سلامت، نگرديده است. علت آن تاثير عوامل اجتماعي براي حفظ سطح بهره مندي استان ها در سال پايه، در طول اين دوره پنج ساله بوده است. كليد واژه ها: نيازمندي به مراقبت هاي سلامت، بهره مندي از مراقبت هاي سلامت، عدالت عمودي، خدمات بيمه اي سلامت، اميد به زندگي در بدو تولد

Introduction: This study takes a comparative frame work look at provinces, classified into the groups in need of healthcare services, to assess the relationship between the groups’ needs to healthcare services and the utilization of these services within health insurance program, from 1383 to-1388. The objective of this assessment was to explore the changes, came out of the development of health insurance services, in the affected provinces regarding their needs to such services and their utilization of them Methods: This study is of descriptive- statistical analysis nature. Life expectancy data at birth as the indicator of need to healthcare services, and the utilization of such services as an indicator were estimated. Furthermore a regression correlation study between the variables of needs and, the correlation coefficients for each group were conducted. Results: The comparison of the groups’ correlation coefficient between the need and utilization variables indicated that the coefficients for the groups are not the same. The vertical equity constraint, defined as utilization of health care services is consistent with the need to these services, requires the same value of correlation coefficients for all provinces. Conclusion: This study indicated that the development of health insurance services in Iran, in 1383-1388, did not achieve the vertical equity requirement among the provinces that were grouped in terms of need to healthcare services. The justification that the need to health care services did not achieve its objective was because of the effects of social determinant of health to in the first year implementation of a five year plan. Keywords: Utilization of/Need to Healthcare Services, Vertical Equity, Health Insurance Plan, Life Expectancy at Birth