بررسي كارايي مصرف انرژي در گلخانه‏هاي توليد خيار استان تهران

Analysis energy consumption in greenhouse cucumber production (a case study in Tehran province)

با افزایش روزافزون جمعیت جهان و محدودیت در اراضی قابل كشت، افزایش عملكرد در واحد سطح ازطریق احداث گلخانه یكی از راه‌های اساسی تأمین مواد غذایی بشر به‌شمار می‌آید. اما با توجه به آن كه افزایش عملكرد بدون درنظرگرفتن مصرف انرژی بی‌معنی است، بنابراین محدودیت انرژی از چالش‏های اساسی است كه بشر برای رسیدن به این هدف با آن مواجه است. با این رویكرد و با توجه به مصرف زیاد انرژی در تولیدات گلخانه‌ای، در مطالعۀ حاضر میزان مصرف انرژی و شاخص‌های انرژی در تولیدات خیار گلخانه‌ای استان تهران محاسبه و سپس كارایی انرژی واحدهای بررسی‌شده با روش تحلیل فراگیر داده‌ها (DEA) تجزیه و تحلیل شده است. داده‌های لازم در مطالعۀ حاضر ازطریق مصاحبۀ حضوری و تكمیل160 پرسشنامه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده از گلخانه‌های تولید خیار استان تهران در سال1391 جمع‌آوری شده است. نتایج مطالعه نشان داد كه كارایی انرژی، بهره‌وری انرژی، انرژی خالص، و انرژی ویژه در واحدهای تحت بررسی به ترتیب برابر با 52/0، 65/0 كیلوگرم بر مگاژول، 73180- مگاژول در هكتار، و 52/1 مگاژول بر كیلوگرم است. سهم انرژی‌های مستقیم، غیرمستقیم، تجدیدپذیر، و تجدیدناپذیر از كل انرژی مصرفی نیز به ترتیب برابر 86، 14، 4، و 96 درصد محاسبه شد. همچنین نتایج مطالعه حاكی از آن است كه گلخانه‌های تحت بررسی كارایی لازم را نداشتند، به‌طوری كه در این واحدها افزایش در مصرف نهاده‌ها از افزایش در تولید پیشی گرفته است. بنابراین این امر سرانجام سبب كاهش كارایی مصرف انرژی در واحدهای مذكور شده است.

With the increasing world population and Limitations on arable land, increasing the yield per unit is one of alternatives human food supply. Greenhouse cultivation as one ways of increase the performance can arrive this purpose. But the energy restriction of another human challenges, So that increase the performance without considering energy consumption almost appears to be meaningless. Due to the high energy consumption in the greenhouse productions, in this study were evaluated the energy consumption and energy indices in the greenhouse cucumber productions in Tehran province. Also, the energy efficiency of firms was examined whit using Data Envelopment Analysis (DEA) method. The data for this study has been gathered through interviews from 160 cucumber producers of Tehran greenhouse in 2013. The results of this study showed that energy efficiency, energy productivity, net energy and specific energy is equal to 0.52, 0.65 kg/ MJ,-73180 MJ/ ha and 1/52 MJ /Kg, respectively. The share of direct, indirect, renewable and nonrenewable energies from total energy consumption was calculated 0.86, 0.14, 0.04 and 0.96, respectively. Also the result indicates the greenhouses are not efficiency,So that in this firms increase in input consumptions is more than production increase. Finally, this issue reduced the energy efficiency of the units.