نقدي بر مقاله‌ي «مقايسه‌ي اثر دو روش پين اولنا همراه گچ بلند با شانز راديوس همراه گچ كوتاه بر شكستگي‌هاي ناپايدار ديستال راديوس»

سردبير محترم مجله پژوهنده: مجله پژوهنده فرصتي را براي پژوهشگران و محققين فراهم ساخته است و آن نقد مقالات منتشر شده در شماره هاي پيشين مجله مي باشد (1)، كه بسيار مفيد و سازنده مي باشد، چرا كه محققين با مطالعه اين نقد ها نسبت به نوشتن مقاله اقدام مي كنند، لذا كيفيت گزارش مقالات افزايش پيدا مي كند و اين نقد ها از آنجايي كه حاوي نكات مفيد در زمينه نوشتن مقاله مي باشد مي تواند بسيار جنبه كاربردي داشته باشد و حلقه گمشده بسياري از مقالات كه ترجمان دانش يا عدم كاربردي بودن آن ها مي باشد با اين اقدام رفع مي شود، بطوري كه جنبه كاربردي بودن اين مقالات به وضوح مشخص مي باشد(2, 3). از اين رو اين فرصت بسيار مغتنم و قابل تشكر مي باشد. مقاله اي در مجله ي پژوهنده با عنوان مقايسه‌ي اثر دو روش پين اولنا همراه گچ بلند با شانز راديوس همراه گچ كوتاه بر شكستگي‌هاي ناپايدار ديستال راديوس، منتشر شده است، اين مطالعه از نوع كارآزمايي باليني بوده است (4). ذكر چند نكته در مورد اين مقاله قابل ذكر مي باشد. 1) مقالات كارآزمايي باليني سه شرط اساسي دارا مي باشد: وجود مداخله، تقسيم تصادفي و وجود گروه شاهد و در صورتي كه در مطالعه اي يكي از دو شرط وجود شاهد و يا تخصيص تصادفي وجود نداشته باشد نوع مطالعه نيمه تجربي مي باشد (5). در مطالعه حاضر يكي از اركان مطالعه كارآزمايي باليني يعني تخصيص تصادفي گروه هاي صورت نگرفته است، از اين رو به نظر مي رسد مطالعه از نوع نيمه تجربي باشد. 2) در مطالعات كارآزمايي باليني در افراد تحت مطالعه يك مداخله صورت مي گيرد. و اين مداخله قبل از انجام مطالعه مشخص نيست مفيد، مضر يا بي اثر است و اين فرضيه محقق است كه اين مداخله ممكن است تاثير گذار مي باشد. و ازطرفي يك گروه از مطالعه درمان دارونما دريافت كرده اند و در اين افراد مداخله از نظر دارويي بي تاثير مي باشد و تنها ممكن است اثرات رواني القا شده بر روند بهبود بيماري در فرد تاثير بگذارد (6). و اين اخلاقي نيست كه يك فرد را در معرض مواجهه غير ضروري قرار داد و براي ورود به مطالعه بايد به فرد توضيحات كاملي ارايه گردد و وي با آگاهي از آثار مطالعه و انتخاب خود، وارد مطالعه شود (7،6). يكي از مهم ترين مواردي كه بايد در مطالعات كارآزمايي باليني ذكر شود، چگونگي اخذ رضايت نامه آگاهانه است. و به آزمودني بايستي توضيح كاملي در مورد مداخله، اثرات احتمالي مداخله، نحوه ي تخصيص تصادفي و احتمال اينكه فرد ممكن است دارونما دريافت كننده داده شود (8). براي اطمينان از رعايت شدن قانون مطالعه و اخلاق در مطالعه بايستي رضايت نامه آگاهانه (informed consent) از دو گروه مداخله و عدم مداخله و قبل از تخصيص آنها به دو گروه گرفته شود (7). براي رعايت شدن اخلاق در كارآزمايي نه تنها بايستي تاييد مطالعه توسط كميته اخلاق ذكر شود، بلكه بايستي چگونگي كسب رضايت نامه آگاهانه از شركت كنندگان توضيحاتي داده شود و اخذ فرم رضايت نامه آگانه از شركت كنندگان گزارش شود (7). ولي در اين مطالعه اشاره اي به اخذ به رضايت آگاهانه نشده است. 3) يك عامل مهم در سير بيماري پيش آگهي مي باشد بر اين اساس افرادي كه پيش آگهي بدتري دارند سير بيماري نيز در آن ها وخيم تر مي باشد و علايم و شدت بيماري در آنها بيشتر مي باشد و هر گونه تغيير در پيامد مي تواند منتسب به پيش آگهي بيماري در افراد مختلف باشد و متغير هاي زمينه اي از قبيل سن، جنس، وضع تاهل و .... مي تواند بر سير طبيعي بيماري تاثير گذار باشد(9). در مطالعه مذكور دو گروه در شروع مطالعه از نظر متغير هاي دموگرافيك مقايسه نشده اند، كه آيا تفاوت معني داري وجود دارد يا خير؟ از اين رو بر اساس آنچه ذكر شد نتايج مي تواند در نتيجه تفاوت بين دوگروه و تفاوت در پيش آگهي دو گروه از نظر وضعيت متغير هاي مختلف باشد. با توجه به اينكه اخيرا مطالعات مداخله اي زيادي منتشر مي شود و براي تصميم گيري باليني مورد استفاده قرار مي گيرند، براي بهبود كيفيت و اطمينان بيشتر به مطالعه مبني بر شيوه درست مطالعه و عدم وجود مخدوش كنندگي، رعايت چند نكته در گزارش اين نوع مطالعات ضروري به نظر مي رسد: نوع كارآزمايي، معيار واجد شرايط بودن، توضيح كامل مداخله در گروه ها، پيامد مورد مطالعه(شامل پيامد اوليه و ثانويه)، اندازه نمونه و چگونگي محاسبه آن، تصادفي سازي، اجراي مداخله، كورسازي و دادن اطمينان به مخاطب مبني بر كورسازي مناسب و از بين بردن مخدوش شدن (7) چراكه مطالعات اپيدميولوژي به شدت تحت تاثير مخدوش شدن قرار دارند (10) و در نهايت متد هاي آماري مناسب و آناليز در زيرگروه‌ها (7). از آن جايي كه كيفيت مقالات منتشر شده در مجلات فارسي زبان پايين مي باشد(11)، انتظار مي رود اين دست نوشته ها مورد توجه محققين قرار گرفته و شاهد ارتقا كيفيت مقالات منتشر شده در مجلات باشيم.