بخشودگي مالياتي و خدماتي طايفه بني‌اسد سيرجان در اسناد دوره صفويه

Tax Exemption and Exempt of Duty for Banī Asad Tribe in Sirjan in the Documents of the Safavid Period

طايفه بني‌اسد به دليل اقدام گروهي از آنان در دفن شهداي كربلا پس از عاشورا، به شهرتي نيكو در ميان مسلمانان و به‌ويژه شيعيان رسيدند. گروه‌هايي از اين طايفه در طي فتوح اسلامي به ايران آمدند و در برخي از ولايات و به ويژه در بخش‌هاي شرقي فارس، غرب كرمان و پيرامون بيرجند ساكن شدند؛ سيرجان و برخي از روستاهاي پيراموني آن مسكن اصلي اين طايفه است. اسنادي از طايفه بني‌اسد سيرجان به‌دست آمده كه مربوط به دوره صفويه و به ويژه شاه‌عباس يكم است. بر اساس اين اسناد، طايفه بني‌اسد به پاس تدفين شهداي كربلا از پرداخت هرگونه مالوجهات ديواني مانند عوارضات و اخراجات و نيز انجام خدمات اجباري معاف و حكام، تيولداران، داروغگان و كلانتران موظف به اجراي فرامين شاه صفوي در خصوص اين طايفه شده‌اند. اين اسناد بيان‌كننده گوشه‌اي از سنت‌هاي اجتماعي و فرهنگي عصر صفويه در قبال گروهي مورد احترام است و نگاه حكومت مركزي را نسبت به نشانه‌هاي برجاي‌مانده شيعي در ايران تبيين مي‌نمايد. امروزه طايفه بني‌اسد در سيرجان به استناد همين اسناد خود را وارث نياكان‌شان در روز پس از عاشورا مي‌دانند، كاروان‌هاي شبيه‌سازي شده حركت مي‌دهند و مراسم تعزيه براي دفن شهداي كربلا برگزار مي‌كنند. اين مقاله در دوبخش اصلي تدوين شده است: در آغاز تحولات تاريخي اين طايفه بر اساس روش تاريخي بررسي و تبيين مي‌شود و سپس بر اساس روش اكتشافي اسناد را بررسي و بازخواني مي‌كند تا بتواند مبتني بر اين دستاوردها، در نتيجه‌گيري به تاويل و تفسير اسناد بپردازد.

Ban? Asad tribe won a good reputation among Muslims, especially Shi’a, because some of them buried the martyrs of Karbala after Ashura. Some groups of this tribe came to Iran during the Islamic conquests and settled in some provinces, particularly in parts of eastern Fars, western Kerman, and Birjand. Sirjan and some of its surrounding villages is the main residence of this tribe. Some documents are obtained from Ban? Asad tribe in Sirjan, relating to Safavid period, especially Shah Abbas era. According to these documents, Ban? Asad were exempt from taxing, by that reason that their great grandparents buried the martyrs of Karbala. They were exempt from paying court taxes or and wealth (M?lojah?t) such as charges, dues, taxes and exempt of duty and servitude. The governors were obligated to perform command of Safavid Shah about this tribe. These documents express some of Safavid social and cultural traditions regarding a respected group, and governmental point of view toward Shiʹi symbols in Iran. Nowadays in Sirjan based on the same document, Bani Asad introduce themselves as descendents of their ancestors in the day after ʹAshura. They move convoys and play Taʹziay (passion play) of burial of Karbala martyrs. The present research consists of two parts. Firstly, the historical evolutions of this tribe will be studied, and secondly, the documents will be examined and studies with explorative method in order to construe the documents.