فرآيند مراقبت معنوي در توانبخشي بيماران مبتلا به سرطان: يك مطالعه گراندد تيوري

The Process of Spiritual Care in Rehabilitation of Cancer Patients: A grounded theory study

زمينه و هدف: مراقبت معنوي به‌عنوان بخشي از مراقبت كل‌نگر مطرح بوده و متخصصان توانبخشي بر توجه به نيازهاي معنوي بيماران مبتلا به سرطان تاكيد دارند. اين پژوهش با هدف تبيين فرآيند مراقبت معنوي در توانبخشي بيماران مبتلا به سرطان انجام گرفت. مواد و روش‌ها: مطالعه گراندد تيوري حاضر در سال 1391 در يكي از بيمارستان‌هاي شهر تهران انجام شد. مشاركت‌كنندگان 28 نفر شامل 11 بيمار مبتلا به سرطان و 7 نفر از اعضا خانواده‌ي آن‌ها، 6 پرستار انكولوژي، 1 پزشك، 2 روانشناس و 1 روحاني بودند. ابتدا از روش نمونه‌گيري هدفمند و در ادامه از نمونه‌گيري نظري بر اساس كدها و طبقات به‌دست آمده استفاده گرديد. جمع‌آوري داده‌ها از طريق مصاحبه نيمه ساختار يافته فردي، مشاهده، ثبت يادداشت‌هاي در عرصه و استفاده از مستندات انجام گرفت. داده‌ها بر اساس رويكرد اشتراوس و كوربين مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: تحليل داده‌ها منجر به ظهور 4 طبقه اصلي شامل احساس درماندگي، جستجوي حمايت، رسيدن به حس نسبي رفاه معنوي و عوامل موثر بر مراقبت معنوي گرديد. "نياز به حمايت" به‌عنوان مفهوم مركزي پژوهش شناسايي شد. نتيجه‌گيري: حمايت از مراقبين توانبخشي (خانواده و پرستاران) در كنار حمايت بيماران و تشكيل تيمي جهت ارايه مراقبت معنوي متشكل از پزشك، پرستار، مددكار اجتماعي، روانشناس و روحاني ضروري به‌نظر مي‌رسد.

Background and Objective: spiritual care is considered as a part of the holistic care and rehabilitation specialists put much emphasis on paying attention to the spiritual needs in cancer patients. The present study aimed to explain the process of spiritual care in rehabilitation of cancer patients. Materials and Method: This grounded theory study was done in 2012 in one of the hospitals in Tehran. The participants were 28 people, including cancer patients (11) and their families (7), oncology nurses (6), physician (1), psychologists (2) and clergy man (1). At first, purposeful sampling was used and then, according to emerged codes and categories, theoretical sampling was employed. Data gathering was done through individual semi-structured interview, observation, writing field notes and using the documentation. Data were analyzed by Strauss and Corbinʹs approach. Results: Data analysis led to emerging the 4 main categories including helplessness, seeking for support, attaining to relatively sense of spiritual well-being and effective factors on spiritual care. "Need for support" was identified as the core concept of the research. Conclusion: The support of rehabilitation caregivers (family and nurses) alongside the support of the patients, and forming the spiritual care team including physician, nurse, social worker, psychologist and clergyman is essential. Keywords: Rehabilitation, Spirituality, Spiritual care, Cancer, Grounded theory