پيش بيني سازگاري رواني- اجتماعي با بيماري براساس ابعاد كانون كنترل سلامت در بيماران ديابتي نوع دو

PREDICTION OF PSYCHOSOCIAL ADJUSTMENT TO ILLNESS BASED ON HEALTH LOCUS OF CONTROL DIMENSIONS IN TYPE 2 DIABETIC PATIENTS

مقدمه: كانون كنترل سلامت موضوعی مهم در بیماری دیابت است. اهداف پژوهش حاضر بررسی نقش كانون كنترل سلامت در پیش‌بینی سازگاری روانی- اجتماعی با بیماری و مقایسه سازگاری روانی- اجتماعی با بیماری و ابعاد كانون كنترل سلامت در مردان و زنان دیابتی نوع دو بوده است. روش‌ها: تعداد 118 نفر به‌عنوان گروه نمونه به روش نمونه‌گیری در دسترس از بین بیماران دیابتی نوع دو كه به كلینیك دیابت درمانگاه شهید مطهری شهر شیراز مراجعه كرده بودند، انتخاب شدند. افراد گروه نمونه با تكمیل پرسشنامه كانون كنترل سلامت و پرسشنامه سازگاری روانی- اجتماعی با بیماری در این پژوهش شركت نمودند. یافته‌ها: بر طبق نتایج این پژوهش، كانون كنترل سلامت درونی (001/0 P<، 30/0r=) و كانون كنترل سلامت خدا (05/0 P<، 18/0r=) با سازگاری روانی- اجتماعی با بیماری، همبستگی مثبت معنادار نشان دادند. همچنین كانون كنترل سلامت درونی، (01/0 P<، 28/0β =) سازگاری روانی- اجتماعی با بیماری را به‌صورت معناداری پیش‌بینی نمود. زنان و مردان تنها در بعد كانون كنترل سلامت شانس با یكدیگر تفاوت معنادار نشان دادند، به‌طوری كه بیماران زن میانگین بالاتری را كسب كردند. همچنین میان زنان و مردان در سازگاری روانی- اجتماعی با بیماری تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: بررسی یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد كه كانون كنترل سلامت درونی و كانون كنترل سلامت خدا نقش بسزایی در سازگاری روانی- اجتماعی با بیماری ایفا می‌كند. بنابراین به روانشناسان و مشاوران پیشنهاد می‌گردد در درمان مشكلات روانشناختی بیماران دیابتی به ابعاد كانون كنترل سلامت توجه داشته باشند.

Background: Health locus of control is an important variable in diabetes. The aims of the present study were to investigate the role of health locus of control in predicting psychosocial adjustment to illness and compare psychosocial adjustment to illness and dimensions of health locus of control among male and female type 2 diabetic patients. Methods: One hundred and eighteen patients were recruited via convenience sampling method from type 2 diabetic patients who were referred to the Shahid Motahari diabetes clinic in Shiraz. The participants filled Multidimensional Health Locus of Control (MHLC) and Psychosocial Adjustment to Illness Scale (PAIS). Results: The results indicated that there were significant positive correlations between psychosocial adjustment to illness and internal health locus of control (r= .30,   P ≤ .001) and God health locus of control (r= .18,   P ≤ .05). Internal health locus of control (β= .28,   P ≤ .01) significantly predicted psychosocial adjustment to illness. There were significant differences between male and female diabetic patients on the basis of chance health locus of control. Female patients got higher scores on chance health locus of control. Moreover, there were no significant differences between male and female diabetic patients on the basis of psychosocial adjustment to illness. Conclusion: The findings highlighted that internal health locus of control and God health locus of control play significant role in psychosocial adjustment to illness. Therefore, it is recommended that psychologists and clinicians take the dimensions of health locus of control into considerations in the treatment of psychological problems of diabetic patients.