سبك شناسي و بلاغت ارايه گفتار در داستان پيرچنگي مثنوي

Stylistics and rhetoric of speech representation in masnavi’s Pir e changi story

بلاغت را «مطابقت سخن به‌مقتضاي حال گوينده و مخاطب» تعريف ميكنند كه اغلب گوينده و مخاطب بيرون از جهان اثر ادبي موردنظر است. اما در بلاغت داستان، مطابقت با اقتضاي احوال اشخاص در دروني ترين لايه جهان داستان مورد نظر است؛ يعني مقتضاي حال اشخاص چگونه در گفتار شخصيتها محاكات شده است؟ بخش زيادي از يك داستان را بازنمايي گفتار شخصيتها شكل ميدهد. بلاغت داستان ايجاب ميكند كه شخصيتها در جهان داستان، مطابق با حال گوينده، كلام و مخاطب سخن بگويند. فرض بر اين است كه در داستان پيرچنگي، با انگيزش واقعگرايانه، گفتار شخصيتها مطابق با مقتضاي حال خود و ديگر شخصيتها بازنمايي و محاكات شده است نه اينكه اشخاص جهان داستان همه با زباني يكدست و گاه اديبانه و يكسان با زبان شاعر سخن بگويند. در اين داستان، بلاغت گفتار شخصيتهاي خدا، عمر و پيرچنگي، مطابق با مقتضاي حال است و لحظات حساس داستان با گفتار مستقيم و گفتار مستقيم آزاد به‌گونه‌اي نمايشي محاكات شده است.

Rhetoric is defined as: “proportion of speaking to the speaker and audience’s situation or position”; mostly the speaker and audience from the outside of literary work are desired. Now the problem is how “the proportion of speaking to the situation” had been represented and mimesis in the innermost layer of the story, in the character’s quotations. Much of the story is shaped by representation of the characters speech forms. Rhetoric of the story requires that the characters in the story, speak according to the speaker, speech and audience. It is assumed that in this masterpiece, with realistic motivation, character’s speech represent and mimesis proper to the speaker and audience’s situation; in comparison with the raw works and result oriented ones, which considered only outside audience’s situation; also, in the world of story, different characters speak with the same language and even sometime all in literary ways, same as the poet’s language. In Pir e Changi, rhetoric of the story implies that figures of speech related with God, Omar and represent and mimesis according to the speaker, audience and the topic. The moments of the story, also mimesis by direct speech and free direct speech in a dramatic way.