بررسي عناصر شاعرانه در شعر ثنايي مشهدي

Analysis of aesthetic aspects of SanaeiMashhadiʹʹs poetry

يكي از قصيده‎سرايان بزرگ قرن دهم هجري، خواجه‎حسين‌بن‎غياث الدين‌محمد ( وفات 996 ) مشهور به ثنايي است. او در دوره‎اي ميان افول سبك عراقي و ظهور سبك هندي مي‎زيست. ثنايي توانست با دگرگون كردن سبك پيشين، تاثيرگذار در شيوه‎اي تازه و سبكي نو در شعر فارسي باشد؛ بنابر‎اين تذكره‎نويسان و عده‎اي از پژوهشگران او را يكي از پيشگامان برجسته سبك هندي ميدانند. از خواجه‎حسين ديوان اشعاري به‎جاي مانده،كه شامل قصايد، غزليات، مقطعات، رباعيات، ساقي نامه،اسكندر نامه است. اين مقاله پس از بررسي نظرات مختلف در مورد ثنايي و اشعارش، به واكاوي خصوصيات و ويژگيهاي شاعرانه‎ي زباني و ادبي و ويژگيهاي لفظي و معنوي اشعار او ميپردازد و شعر ثنايي را از جهت كاربرد واژگان ويژه، باستانگرايي و آركاييسم، موسيقيهاي دروني و بيروني، كناري و معنوي ، انواع آرايه ها و صور‎خيال مورد بررسي قرارداده است.

Khajeh Hussain bin Ghiyathoddin Muhammad under the pseudonym ʹSanaeiʹ (Died 1588) is one of the great Persian ode poets of the sixteenth century. He lived in the period between the fall of the Iraqi style and the rise of theHindi style. Sanaeimanaged to transform the former style and influence the creation of a new style of Persian poetry.Therefore, biographers and some researchers have introduced him as one of the leading pioneers of the Hindi style. Khajeh Hussain has a Diwan, which includes odes, Ghazal (sonnet), Muqattaʹat (fragments), and Rubaiyat (quatrains), Saqi-nameh andIskandar-nameh. After reviewing various opinions about Sanaei and his poems, this study analyzes aesthetic, linguistic, literaryand spiritual qualities of his poetry. Sanaeiʹs poetry is investigated in terms of using particular words, archaism, syntactic structure; internal, external, end and spiritual rhythms; figures of speech and imagery.