گذار ابن‌‌سينا از تحليل معناشناختي مشتقات طبيعت به نتايج طبيعت شناسانه

Avicenna’s Passage from Semantical Analysis of the Derivatives of Nature to Physical Conclusions

ابن سينا، در مواردي، از مباحث معناشناختي براي دست يابي به نتايجي در فلسفه طبيعي خود سود برده است. براي نمونه، وي به منظور بازشناسي ويژگي هاي طبيعي، از تحليل معنا شناسانه الفاظي كه از «طبيعت» مشتق مي شوند، استفاده و مشتقات پنج گانه اي را براي اين معنا ذكر كرده است. از تحليل مضامين فلسفي اي كه او ذيل هر يك از اين مشتقات بيان مي دارد، اين نتيجه حاصل مي شود كه ويژگي‏هاي طبيعي اشيا ، از ذات آن ها برآمده است و بر آن تكيه دارد. مسيله اصلي كه در اين جا رخ مي نمايد اين است كه چگونه مي توان گذار ابن سينا از مباحث معناشناختي به نتايج طبيعت شناختي را موجه دانست؟در پاسخ به اين مسيله، تلاش شده است ضمن آشكارسازي پيش فرض هاي ابن سينا از طريق تحليل نسبت مشتق و مبدا اشتقاق از يك سو و واكاوي مفهوم طبيعت از سويي ديگر، موجه بودن چنين گذاري نشان داده شود.

In some cases, Avicenna used the semantical premises in order to deduce some conclusions in his Physics. For instance, he analyzes five derivatives of the word “tabiat” (nature) and then in the light of these analyses, he concludes that the natural properties of an object are caused by its essence and are based on it. Here, the major problem is how to justify Avicennaʹs passage from semantical premises to physical consequents. This paper shows that through analyzing the relation between nature and its derivatives, on one hand, and explicating Avicenna’s definition of the “nature” on the other hand, we can defend the rationality of such a passage.