ساختار جمعيتي شگ‌ماهي براشنيكووي (Alosa braschnikowi, Borodin, 1904) در سواحل جنوبي درياي خزر بين دو منطقه گميشان و ميان‌كاله

Population structure of the Caspian shad (Alosa braschnikowi Borodin, 1904) in the southern coast of the Caspian Sea between Gomishan and Miankaleh regions

در پژوهش حاضر، بررسی تنوع ژنتيكی شگ‌ماهی خزری (Alosa braschnikowi) به عنوان گونه بومی دريای خزر در دو منطقه گميشان و ميان‌كاله با استفاده از پنج جفت نشانگر ريزماهواره AsaD030)، AsaD042، AsaC249، AsaD312 و (AsaC051 انجام شد. برای انجام اين تحقيق، تعداد 56 قطعه ماهی از اين گونه در دو منطقه گميشان و ميان‌كاله (28 قطعه از هر منطقه) از صيد پره نمونه‌برداری شد. نتايج حاصل از بررسی تنوع ژنتيكی اين ماهی نشان داد كه ميزان متوسط هتروزيگوسيتی مشاهده شده برابر با 525/0 بود كه مقدار متوسط آن در جمعيت گميشان و ميان‌كاله به ترتيب 536/0 و 514/0 به دست آمد. همچنين، ميزان متوسط آلل مشاهده شده در هر يك از جايگاه‌های ژنی برابر با 4/12 و محدوده آن از 8-17 آلل در جايگاه‌های ژنی بود. ميانگين تعداد آلل مؤثر در سطح جايگاه‌های ژنی برای جمعيت گمبشان 53/8 و برای جمعيت ميان‌كاله 61/7 به دست آمد. بررسی تعادل هاردی-وينبرگ در جمعيت‌ها ميزان انحراف بالايی را از تعادل در سطح جايگاه‌ها نشان داد و 8 مورد از 10 آزمون اختلاف معنی‌داری نشان دادند (001/0P<). ميانگين جريان ژنی و ضريب درون‌آميزی محاسبه شده به ترتيب برابر با 34/17 و 395/0 بود. ميزان شاخص جدايی جمعيت‌ها (Fst) كم و برابر با 016/0 به دست آمد. نتايج حاصل از آناليز واريانس مولكولی بر اساس شاخص Fst تنوع ژنتيكی درون جمعيتی بالا (99 درصد) و ميزان تمايز بين جمعيتی پايينی (1 درصد) را نشان داد. نتايج نشان‌دهنده غنای آللی نسبتاً مناسب اين گونه بود اما احتمال در تنگنا قرار گرفتن آن وجود دارد.

The present study was carried out to determine population structure of Alosa braschnikowi, one of the endemic species in the Caspian Sea, with five polymorphic microsatellite loci (AsaD030, AsaD042, AsaC249, AsaD312, AsaC051). Fifty six specimens of A. braschnikowi were collected from Gomishan and Miankaleh (28 specimens for each population) in Golestan province. The results showed that the average observed heterozygosity for Gomishan and Miankaleh were 0.536 and 0.514, respectively, with an average of 0.525 for the two populations. The number of observed alleles per locus ranged from 8 to 17 with an average of 12.4 alleles. Average number of effective allele in Gomishan and Miankaleh was calculated 8.53 and 7.61. Also, in eight cases of 10 tests in Hardy-Weinberg equilibrium there was statistically significant deviation (P<0.001). The average amount of gene flow and Fis were 17.34 and 0.395, respectively. The Fst value was 0.016 which was indicative of the low genetic differentiation between the Gomishan and Miankaleh populations that could be due to the natural migration of the fishs. The results for molecular variance analysis based on Fst index, exhibited that genetic diversity within population was only 1 percent and among populations was 99 percent. The results of present study showed that although the genetic diversity of A. braschnikowi in Golestan province was appropriate, it is possible that genetic bottleneck will arise in future years.