بررسي تكامل و مكانيسم تكوين پرچم در Salvia hypoleuca Benth. (Lamiaceae) و گونه‌هاي نزديك با بررسي‌هاي ‌ميكروسكوپ الكتروني و فيلوژني مولكولي

Study of evolution and developmental mechanism of stamen in Salvia hypoleuca Benth. (Lamiaceae) and related taxa using Electron Microscopy and molecular phylogenetic tools

سرده Salvia به خاطر داشتن گل‌های دو پرچمی و ريخت‌شناسی خاص پرچم‌ها از ساير سرده‌های نعناييان متمايز است. گروه‌های طبيعی درون اين سرده شامل گونه‌هايی است كه هر يك نوع مشخصی از پرچم را نشان می‌دهند. در پژوهش حاضر، جايگاه تكاملی و مراحل تكوين پرچم در گونه S. hypoleuca Benth. و گونه‌های خويشاوند بررسی شد. نتايج به دست آمده نشان داد كه گل دارای دو پرچم است و در هر يك آنها دو نيمه پشتی بساك رشد نيافته است اما دو انتهای عقبی به صورت يك ساختار پيچيده به هم متصل شده است كه دسترسی گرده‌افشان به شهد را دشوار می‌سازد. تمامی اين گونه‌ها در شاخه‌ای تك‌نيا با درجه حمايت بالا قرار گرفتند. بررسی تكوين پرچم S. hypoleuca نشان داد كه ظهور و نمو نيمه‌های زايای بساك‌ها پيش از ساير اندام‌های زايشی است و رشد نهايی پرچم در اين گونه پيش از باز شدن گل اتفاق می‌افتد، به طوری كه گل‌های باز شده مرحله نهايی تكوين پرچم و دستگاه زايشی را نشان می‌دهد. با توجه به نتايج به دست آمده، چنين به نظر می‌رسد كه مراحل تكوين پرچم در گونه‌های نزديك به هم، مشابه باشد.

The genus Salvia L. includes a group of plants having two stamens with a special morphology. Natural groups within this genus consist of species with special type of stamen morphology. In this paper, phylogenetic placement and developmental stages of stamen of S. hypoleuca Benth. were studied. Examination of this and related species showed that each flower had two stamens with posterior thecae not expressed and the distal posterior ends of the adjacent connectives were fused into a complex structure blocking access to nectar. All species with such type of stamens grouped into a monophyletic clade with robust support. Study of stamen development in S. hypoleuca showed that normal, anterior thecae were evolved before the other organs and that the stamen found its final matured form before flower opened. In an opened flower, stamen and reproductive organs could be found in their final maturestage. In addition, it seemed that stamen development in related species should be similar.