بررسي ساختار تشريحي ساقه و برگ گونه‌هاي جنس (Cyperaceae) Carex L. در استان‌هاي خراسان شمالي، رضوي و جنوبي

Anatomical study of leaf and stem of Carex L. species (Cyperaceae) in Shomali, Razavi and Jounobi Khorasan provinces

جنس Carex L. از تيره Cyperaceae با داشتن حدود 2000 گونه يكی از بزرگترين جنس‌های گياهان گل‌دار محسوب می‌شود. اين جنس در فلات ايران دارای 85 گونه است كه تقريباً نيمی از آنها در ايران حضور دارند. در پژوهش حاضر ساختار تشريحی ساقه و برگ 12 گونه و زيرگونه در شمال‌شرق ايران متعلق به دو زيرجنس Vignea و Carex به صورت برش‌گيری دستی و رنگ‌آميزی با آبی تولوئيدين بررسی شد. نتايج گويای اين بود كه برخی از صفات تشريحی ساقه و برگ نظير: نحوه قرارگيری دستجات آوندی، اندازه حفره‌های هوايی، نوع سه وجهی بودن ساقه، تعداد لايه‌های اسكلرانشيمی، ميزان اسكلريدی شدن زوايای ساقه و ضخامت كوتيكول در تفكيك گونه‌های مزبور مؤثر هستند. مطالعه حاضر تأييد كننده طبقه‌بندی‌های كلاسيك بر اساس ويژگی‌های ريخت‌شناسی نبود و نتايج حاكی از ارتباط مستقيم شرايط آبی گياه با صفات تشريحی بود.

The genus Carex L. is one of the largest genera (2000 spp.) of the flowering plants . There are 85 species of Carex in Iran plateau that approximately half of them are present in Iran. In this study, stem and leaf anatomy of 12 species and subspecies of Carex from two subgenera, Carex and Vignea, were investigated using hand cutting method and blue toluidine staining. The results showed that some of anatomical features such as, location of vascular bundles, size of air cavities, type of triangular stem, number of sclerenchyma layer and amount of lignified stem and cuticle thickness were effective in determining the species. This study did not confirm the classical taxonomy based on morphological characteristics and the results revealed that anatomical characteristics were correlated with plant water conditions.