رمزيه المكان الروايي في روايه «المتشايل» (بنوعيه: المكان عندي، و المكان عند الآخرين)

جنبه‌هاي نمادين مكان در رمان «المتشايل» (براساس مكانِ من و مكان ديگران)

يكي از رمان‌هايي كه رنج و مشقت مردم فلسطين را به‌خوبي نشان داده، رمان «الوقايع الغريبه في اختفا سعيد ابو النحس المتشايل» اثر «اميل حبيبي» است. اين رمان با تصوير كردن دگرگوني‌ها و آسيب‌هاي واردشده بر «مكان» نقش پررنگي در نمايش اين رنج ايفا كرده‌است. در اين مقاله با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي نقش مكان و جنبه‌هاي نمادين آن بررسي شده، و بر اين اساس از ميان انواع چهارگانه مكان (مكان من، مكان ديگران، مكان‌هاي عمومي، مكان نامحدود) كه «يوري لوتمن» تقسيم‌بندي كرده‌است، دو نوع مكان من و مكان ديگران بررسي خواهد شد. همچنين در اين مقاله به دليل وسعت كار، بررسي گزينشي مكان به جاي بررسي كلي مدنظر قرار گرفته‌است. نتايج به اين نكته مهم اشاره دارد كه در اين دو نوع مكان، نوعي رابطه خود و ديگري مشاهده مي‌شود كه در مكان نمايان مي‌شود: يك طرف اين رابطه مي‌كوشد تا جنبه موروثي عرب بودن مكان را از آن بزدايد و با تسلط بر آن هويت عربي آن را دگرگون سازد و نيز نوع استفاده از مكان را تغيير دهد؛ طرف ديگر رابطه نيز مي‌كوشد تا جنبه موروثي عرب بودن مكان را با استفاده از روايت و داستان جاودانه كند تا هويت عربي خود را حفظ نمايد.

The novel “ Al-Waq??i? al-ghar?bahf? ʹikhtif??Sa??dAb? ʹl-Na?s al-Mutash??il ” by Emile Habibi has an influential role in presenting the pain of Palestinians by means of pointing to the suffering of these people. The present article tries to examine the role of place and its symbolic aspects using descriptive research method. This research focuses on Jury Lotman’s two concepts of My Place and Other’s Place. The other two categories of Lotman’s places, Public Places and Infinite Places, will be discussed in a future article. Meanwhile, due to vastness of the project, selective study of the places has been applied in current research. Findings indicate that Lotman’s two concepts of places in this novel convey a relation between the self and the other, realized in places: one side of the relation tries to remove the hereditary dimension of being Arab from the place and to transform its Arabic identity by domination and to change the use of the place. The other side of the relation, however, tries to preserve and save its Arabic identity, and make it immortal by means of narration and story.