ارزيابي دز رسيده به اندام هاي بحراني ناحيه سر و گردن در پرتو درماني خارجي لوب فرونتال مغز

Evaluation of the Adsorbed Radiation Dose to Critical regions of Head and Neck during Radiotherapy of Brain Frontal Lobe

مقدمه: پرتودرماني نقش مهمي در درمان تومورهاي خوش خيم و بدخيم سيستم اعصاب مركزي ايفا مي كند. پرتو درماني علاوه بر از بين بردن سلول هاي سرطاني، به بافت هاي سالم نيز آسيب مي رساند. هدف از اين مطالعه تعيين دز جذبي كياسما، عدسي چشم، عصب بينايي، شبكيه، پاروتيد، تيروييد و غدد بزاقي زيرفكي در پرتودرماني تومورهاي لوب فرونتال مغز مي باشد. مواد و روش ها: يك فنتوم سر و گردن با استفاده از استخوان طبيعي انسان و تركيب پارافين و نمك طعام به عنوان ماده معادل بافت ساخته شد. شش استوانه از جنس ماده فنتوم ساخته شده و درون آن ها شيارهايي براي قرار دادن TLD تعبيه گرديد. طراحي درمان روي فنتوم انجام شده و دز جذبي هر يك از ارگان ها از طريق هيستوگرام حجمي دز(DVH) به دست آمد. در ادامه فنتوم تحت تابش با دستگاه شتابدهنده خطي قرار گرفته و دز جذبي هر يك از ارگان ها با قرايت TLD ها به دست آمد. يافته هاي پژوهش: در هر دو روش، دز كليه ارگان ها به جز يكي از عدسي ها در محدوده مجاز قرار داشت. در كليه ارگان ها به جز تيروييد و غدد بزاقي زيرفكي اختلاف بين مقادير دز جذبي حاصل از محاسبات سيستم طراحي -درمان و اندازه گيري مستقيم روي فنتوم كمتر از 5 درصد بود. نتايج حاصل، تخميني از ميزان عوارضي كه در اثر پرتودرماني اين ناحيه از مغز ايجاد خواهد شد، مي دهد. هم چنين مي توان سيستم طراحي درمان را از طريق مقادير حاصل از اندازه گيري مستقيم روي فنتوم ارزيابي كرد. بحث و نتيجه گيري: يافته ها تفاوتي در محدوده 1/1 درصد تا 5 درصد بين مقادير سيستم طراحي درمان و اندازه گيري مستقيم، براي كليه ارگان ها به جز غدد بزاقي و تيروييد نشان مي دهد كه مي تواند به علت اين باشد كه غدد بزاقي و تيروييد در فاصله زيادي نسبت به ميدان اوليه اشعه قرار دارند؛ خوانش TLD در اين نواحي اگر چه كم است، اما با مقدار نشان داده شده در سيستم طراحي درمان كه عدد كمتري را نشان مي دهد متفاوت بوده كه مي تواند به علت پرتوهاي پراكنده اي باشد كه سيستم طراحي درمان قادر به اندازه گيري دقيق آن ها نيست.

Introduction: Radiotherapy plays an important role in treatment of CNS benign and malignant tumors. Radiotherapy in addition to killing cancer cells causes damages to normal healthy tissues. The goal of this study was to determine absorbed dose to chiasma, lens of eye, optic chiasm, retina, parotid, thyroid and submandibular glands in the radiotherapy of brain frontal lobe tumors. Materials & Methods: A head and neck phantom was constructed using human natural bone and paraffin wax with NaCl as soft tissue substitute. Six cylinders were made using phantom material in which places were embedded to insert TLDs. Treatment planning was done on the phantom and absorbed dose to each organ were obtained using dose volume histograms (DVH). The phantom was irradiated using linac and absorbed dose to each organ was obtained using TLDs, too. Findings: In both methods absorbed dose to all organs except one lens was in their tolerance dose levels. In all organs except thyroid and submandibular glands, the differences between calculated and measured doses on the phantom were less than 5%. The obtained results presents an estimation of radiotherapy induced complications in this region of brain. Besides, it is possible to validate treatment planning system using measured doses on the phantom. Discussion & Conclusion: Our results showed differences in the range of 1.1%-5% between treatment planning system and direct measurement in all organs except submandibular glands and thyroid which might be due to their large distance to primary radiation field; TLD response in these regions although small, but differs from lower value obtained from treatment planning system which might be due to scattered radiation which is not well considered by the treatment planning system.