بررسي تأثير هورمون و كانامايسين روي كالوس‌هاي گياه دارويي شقايق (Papaver somniferum)

Effects of Hormon and Kanamycine on Calli of Medicinal Plant (Papaver somniferum L.)

گیاه شقایق(Papaver somniferum L.) یكی از قدیمی­ترین گیاهان دارویی است كه بواسطه بیوسنتز و ذخیره آلكالوئیدهای بنزیل ایزوكوئینولی دارای اهمیت خاص می­باشد. به‌منظور بهره‌برداری­های زیست‌فناروانه از این گیاه بایستی بهینه‌سازی‌های لازم مثل كشت بافت و تراریختی ژنتیكی صورت گیرد. از میان عوامل مؤثر در تراریختی عامل گزینشگر و برهمكنش آن با سایر عوامل از اهمیت خاصی برخوردار است. به‌منظور بررسی تحمل كالوس­های این گیاه نسبت به گزینشگر كانامایسین، در مرحله كالوس‌زایی سه آزمایش مجزا روی سه نوع ریز نمونه هیپوكوتیل، كوتیلدون و ریشه طراحی شد. آزمایش­های مربوط به كالوس‌زایی به‌صورت فاكتوریل با عامل‌های محیط‌كشت پایه در دو سطحB5  و MS و تنظیم‌كننده­های رشد در دو سطح 1 میلی­گرم در لیتر 2,4- D و 5/. میلی­گرم در لیتر 2,4- D + 5/. میلی­گرم در لیتر BA در قالب طرح پایه كاملاً تصادفی با هشت تكرار انجام شد. نتایج مقایسه میانگین، بالاترین درصد كالوس‌زایی را در محیط‌كشت B5 نشان داد. در مرحله جنین­زایی نیز دو آزمایش فاكتوریل (با سه عامل محیط پایه، هورمون و كانامایسین) با هشت تكرار در قالب طرح پایه كاملاً تصادفی اجرا شد. نتایج بیشترین جنین­زایی و باززایی جنین­ها را از كالوس­های به‌دست آمده از ریزنمونه هیپوكوتیل در محیط كشت B5 حاوی 1 میلی­گرم در لیتر 2,4- D و در سطح 25 میلی­گرم در لیتر كانامایسن را نشان داد.

Opium poppy (Papaver somniferum) is one of the oldest and most important medicinal plants due to biosynthesis and storage of Benzylisoquinoline alkaloids. For more biotechnology exploitation of this plant, optimization of tissue culture and genetic transformation is necessary. Among different factors affecting on genetic transformation, selectable marker and itʹs interaction with other factors is important. In order to optimization of gene transformation by agrobacterium to the plant, three separate experiments were designed for callus induction from hypocotyl, cotyledon and root explants. The factorial experiments were designed for callus induction with two factors based on completely randomized design with 8 replicates. First factor was basal medium (B5 and MS) and second factor was plant growth regulation (1mg/l 2, 4-D and 0.5 2,4-D mg/l + 0.5 BA mg/l ). Analysis of variance and mean comparisons revealed that the highest percentage of callugenesis was observed in B5 Medium. At somatic embryogenesis stage, factorial experiments (with tree factors including medium, hormones and kanamycin) were performed based on completely randomized design with 8 replicates. Results indicated that the most embrygenesis and regeneration of somatic embryonic obtained from hypocotyl explants on B5 medium supplemented with 1 mg/l 2,4-D and 25 mg/l Kanamaycin.