مصورسازي حوزه سازماندهي اطلاعات: بررسي ساختار گرايش‌هاي موضوعي مقالات فارسي حوزه سازماندهي اطلاعات

Visualization of the Information Organization domain: A Study of the structure of subject trends of Persian articles on the Information Organization domain

هدف: بررسی ساختار گرایش‌های موضوعی مقالات حوزه سازماندهی اطلاعات در نشریات علوم كتابداری و اطلاع‌رسانی ایران در سال‌های 1384 تا 1388 و ترسیم نقشه معنایی آن. روش: ساختار گرایش‌های موضوعی در دو بخش بررسی شده است: تعیین میزان استفاده از هر اصطلاح در مقالات و تعیین میزان ارتباط بین این اصطلاحات. برای بخش نخست از تحلیل محتوا و وزن‌دهی و برای بخش دوم از تحلیل هم‌رخدادی اصطلاحات استفاده گردید. سپس ماتریس رخداد اصطلاح/مدرك این اصطلاحات ایجاد و جهت تعیین ارتباط‌های معنی‌دار بین اصطلاحات به ماتریس همبستگی پیرسون تبدیل شد. با ورود اطلاعات ماتریس همبستگی و وزن اصطلاحات به نرم‌افزار یوسینت، تصویری از ساختار اصطلاحات ایجاد شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد مقوله‌های دارای گرایش بالا به ترتیب عبارت‌اند از: «فایل‌های مستند»، «نمایه‌سازی»، «ابرداده» و «رده‌بندی». همچنین مشخص شد توجه به مبحث «رده‌بندی» با رویكردی نظری، توجه به مفهوم ابرداده و مفاهیم اخص آن با رویكرد وب‌محور و از منظر بازیابی اطلاعات و توجه به اصطلاح «نمایه‌سازی» با رویكرد خودكار و وب‌محور است. با توجه به یافته‌ها، اصطلاح «نمایه‌سازی» در جایگاه مركزی این حوزه قرار دارد. نقشه معنایی ایجادشده سه ناحیه: 1.ابرداده، وب و بازیابی اطلاعات. 2. اصطلاح‌نامه‌ها و 3. فهرست‌نویسی و نمایه‌سازی را نمایان می‌سازد.

Purpose: The aim of this research was to investigate the subject trends structure of information organization articles in Iranian library and information science journals between 1384-1388 and providing its semantic map. Methodology: The subject trends structure was studied in two sections: First, the weight of each subject term used in information organization articles was identified, and then the relationships rate of terms measured. Content analysis and weighting technique were used for the first section and co-term analysis was used for the second section. Then term/document occurrence matrix of these terms was created. In addition, the significance of relations among terms was measured by Pearson Correlation Coefficient. With input weighting and relationship data in Ucinet software, the term structure of information organization field was visualized. Findings: Findings show that high-weight categories are: “Authority files”, “Indexing”, “Classification”. Research findings about terms relationships shows that the term “Classification” is considered in theoretical approach. Also, the term “metadata” and its narrower concepts are considered in web-based and information retrieval approaches. Also, the term “Indexing” is considered in web-based and automatic approach. Also the term “Indexing” is at the center of the information organization field. Semantic map of information organization in Persian articles illustrated three regions of subject areas including: 1. metadata, web and IR, 2. Thesauri, and 3. Cataloging and indexing.