همگامي با تلاش‌هاي بين‌المللي با تأكيد بر چشم‌انداز عملياتي كتابخانه كنگره به منظور به‌كارگيري استاندارد توصيف و دسترسي به منبع (آر.دي.اِي.) در ايران

Using New Information Organization Standards and Models in Iranian Libraries: Keeping Pace with International Efforts with Emphasis on Operating Perspective of the Library of Congres

هدف: هدف آن است كه با آگاهی از فعالیت‌های صورت گرفته برای به‌كارگیری آر.دی.ای.، روند به كارگیری آر.دی.ای. در ایران تسهیل شود. روش: این مقاله با رویكرد تحلیلی و تاریخی به بیان علت‌ها، زمینه‌ها و روند تغییر قواعد فهرست‌نویسی در جهان پرداخته و در ادامه اقدامات كمیته مشترك راهبردی و كتابخانه كنگره به‌عنوان متولیان این امر آورده شده است. یافته‌ها: تولید پیشینه‌های كتابشناختی، به‌منظور توصیف و تحلیل منابع اطلاعاتی، از مهم‌ترین فعالیت‌هایی است كه از گذشته‌های دور در كتابخانه‌ها انجام است. با پیشرفت روزافزون فناوری اطلاعات، تغییراتی در محمل‌های اطلاعاتی پدید آمد كه این امر منجر به ایجاد تغییراتی در شیوه‌های دسترسی به اطلاعات شد و به تبع آن تغییراتی در شیوه‌های بازیابی اطلاعات از سوی كاربران در جهت بازیابی هرچه سریعتر و در عین حال دقیق منابع اطلاعاتی به‌وجود آورد كه فهرستهای رایانه‌ای را نیز دستخوش تغییر كرد. بر این اساس، تغییر در روش‌های سازماندهی اطلاعات و به‌كارگیری روش‌های جدیدی برای توصیف و تحلیل مدارك ضروری می‌نمود. متخصصان حوزه سازماندهی اطلاعات، همزمان با رواج فن‌آوری‌ها به فكر تغییر و تحول در شیوه‌های سازماندهی اطلاعات افتادند و اقدامات متعددی طی سالیان اخیر در این زمینه انجام شده است. در این راستا استاندارد توصیف و دسترسی به منبع (آر.دی.ای.) برای فهرست‌نویسی توصیفی منابع اطلاعاتی در محیط جدید ارائه شده و كتابخانه‌های گوناگون در سطح جهان جایگزینی آن با قواعد انگلوامریكن را در دستور كار خود قرار داده‌اند. مقاله حاضر به بررسی این تحولات در جهان با تأكید بر كتابخانه كنگره، پیشگام این عرصه، می‌پردازد. در پایان، پیشنهادهایی در رابطه با فراهم كردن زمینه به‌كارگیری آر.دی.ای. از جنبه‌های نیروی انسانی، بستر فناوری و پیشینه‌های كتابشناختی ارائه شده است.

Purpose: Generating bibliographic records to describe and analyze information resources has been an important library activity from past to present. Despite the changes in information carriers as well as storage and retrieval processes and users information seeking behaviors, resource description is still very important. The changes resulting from new technologies in information organization stems from users’ need to rapid and accurate access to information resources. In other word, users are interested in remote and full text resources and to meet this library catalogs should be responsible as an interface between users and library resources. Accordingly, it`s very necessary to change information organization methods and use from new methods to describing and analyzing documents. For this reason, simultaneously with expand using of web-based and internet technologies, information organization area experts tried to change information organization methods and started this work with cataloging rules. Today, the Resource Description and Access (RDA) Standard is developed for this new environment and different libraries in the world replace previous cataloging rules (Anglo-American) with this new one. Methodology: In this article and through a review of the related literature, the developments process of cataloging rules and the story of developing new bibliographic methods and standards with emphasis on the Library of Congress activities are described. Findings: RDA is a better and more responding standard for the description and access to library resources. Knowing this help Iranian specialists to decide how using RDA rules in Iran.