بررسي تداخل ديات در فقه و حقوق ايران با رويكردي بر ديدگاه امام خميني(س)

A Study of Blood Money in Iranian Religious Jurisprudence and Law Based on Imam Khomeini’s Views

در قانون جديد مجازات براي هر جنايت غير عمدي يا در مواردي عمدي، ديه تعيين شده است ولي با تعدد جنايت‌هاي وارده ديه آن نيز متعدد مي‌شود يا براي همه جنايت‌ها يك ديه پرداخت مي‌شود؟ با تعمّق در مباحث پراكنده در فقه كيفري و قانون مجازات اسلامي مصوب 1392، قانونگذار با تاثيرپذيري آشكار از نظرات فقها از جمله امام خميني، قاعده اوليه در اين مورد را عدم تداخل ديه‌ها در يكديگر معرفي كرده است اما اين قاعده ، به كمك قواعد ديگري تكميل مي‌شود چنانكه اگر جنايت‌هاي وارد شده مستقل از هم باشند و هيچ يك در ايجاد آسيب بيشتر شامل فوت و جرح موثر نباشد، عدم تداخل ديه‌ها اجرا مي‌شود ولي اگر صدماتي واقع شود كه در وقوع آسيب بيشتر تاثير داشته‌اند، آن صدمات در آسيب بيشتر تداخل مي‌كنند و به ديه آسيب بيشتر اكتفا مي‌شود و اگر برخي صدمات در وقوع آسيب بزرگ‌تر تاثير داشته‌اند فقط آن صدمات در آسيب بزرگ‌تر تداخل مي‌كنند و در ديه صدمات مستقل تداخل نمي‌كند. در هر صورت اجراي صحيح قانون نيازمند آموزش و تدوين آيين‌نامه‌هاي مناسب است

In Islamic law and the new Islamic Penal Code, blood money has been assigned for any unintended, and in some cases, for intended crimes. But the question is whether in the case of recidivism or repetition of crime, the blood money becomes diversified or a single blood money is prescribed for all the crimes. Is the blood money for crime against human organ interfered with the crime against human life? Is the blood money for body organs interfere in one another? A contemplation on sparse and scattered discussions in penal jurisprudence and 2013 Islamic Penal Code, shows that the lawmaker, taking impression from the views of jurists including Imam Khomeini, has presented rules for predicting and the initial governing rule on lack of interference of the blood moneys in each other. However, this rule is completed by the other rules based on the fact that interference of the blood moneys for body organ and for life are discussed together. The rule is presented based on various states and presumptions. In general, it can be said that if the crimes committed are separate and none is effective in causing more harm such as death or serious injury, the lack of interference of blood money is observed, otherwise when the damages cause death and injury, the interference takes place and the law suffices to considering more damages. If some damages are involved in incurring greater damages, those damages are only interfered in greater damages not in the blood money for separate damages. In any case, right implementation of law in this case needs both training the prosecutors and forensic medicine staff, and formulation of appropriate bylaws to facilitate enforcement of the law.