آناليز خطوارگي در رخنمون‌هاي آهكي و اهميت آن در بهينه‌سازي استخراج (مورد مطالعه : معادن سنگ ساختماني كرمان)

Lineament Analysis in Limestone Outcrops and its Importance on Extraction Optimization (Case Study: Ornamental Stone Quarries, Kerman)

يكي از اساسي‌ترين مسايل در اكتشاف و استخراج معادن سنگ ساختماني، شناسايي و مدل‌سازي ناپيوستگي‌ها است. عموماً در معادن سنگ ساختماني، آناليز ناپيوستگي‌ها مورد توجه قرار نمي‌گيرد و در مراحل استخراج مسايل بسياري را به‌وجود مي‌آورد. اين پژوهش به بررسي و مطالعه ناپيوستگي‌ها در رخنمون‌هاي آهكي در مقياس تصاوير ماهواره‌اي پرداخته است. معادن سنگ ساختماني اطراف كرمان در واحدهاي آهكي مربوط به دوره كرتاسه قرار گرفته‌اند. مطالعات زمين‌شناسي نشان مي‌دهد كه توسعه خطوارگي‌ها ناشي از عملكرد دو سيستم گسلش )امتدادلغز و نرمال( بوده است. گسلش نرمال عملكرد بارزي دارد و سبب توسعه شديد ناپيوستگي‌ها در معادن سنگ ساختماني شده است. براي آناليز خطوارگي‌ها در ابتدا با استفاده از نرم‌افزار Envi تصوير باند 8 سنجنده ETM+ در سه جهت 45، 90 و 315 درجه فيلتر شد و سپس با استفاده از نرم‌افزار ArcMap ويژگي‌هاي خطوارگي‌ها (همچون جهت‌گيري، طول، تقاطع و تعداد خطواره‌ها) در محيط GIS تعيين و نقشه خطوارگي و نقشه تراكم براي هر رخنمون تهيه شد. مقايسه ويژگي‌هاي خطوارگي در روش GIS و بازديد صحرايي يك تطابق بالا بين دو روش را ثابت مي‌كند. نتايج اين مطالعه، شكستگي شديدي را در رخنمون‌ها نشان مي‌دهد. مي‌توان نتيجه گرفت كه بيشتر رخنمون ها ريسك بالايي براي استخراج نشان مي‌دهند.

One of the most basic problems in the exploration and extraction of the ornamental stones quarries is the recognition and modeling of the discontinuities. Generally, in the most of the ornamental stones quarries, analysis of the discontinuities is not considered. This study is dealt with the discontinuities analysis in the limestone outcrops. The Kerman ornamental stones quarries are located at the Cretaceous limestone. Geological study shows a development of lineaments due to effect of two faults systems. Normal faults have a dominated feature and cause an intensive fracturing in the ornamental stones quarries. In order to analysis of the lineaments, ETM+ image was filtered by use of ENVI software in the orientations of 45,90 and 315 degree and then with use of ArcMap software ,characteristics of discontinuities(e.g. orientation , length, intersection and number of lineaments) have identified in GIS, and map of lineaments density was prepared for each outcrop. The comparison of lineaments characteristic in GIS and field observation reveals a high coincidence between two method . The results of this study show an intensive fracturing in the outcrops. It is concluded that most of outcrops show a high risk for extraction.